Czy Łomazy będą miastem?
Decyzja o przeprowadzeniu konsultacji, podjęta przez gminnych radnych 16 lutego, to odpowiedź na pisma z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz urzędu wojewódzkiego skierowane do samorządów, które utraciły prawa miejskie po powstaniu styczniowym. Opinia społeczności pozwoli nakreślić zasadność procedury i dalsze kroki w tym zakresie. Swoje stanowisko mieszkańcy mogą wyrazić, odpowiadając na pytanie: „Czy jest Pani/Pan za nadaniem miejscowości Łomazy statusu miasta?”. Mają prawo także wstrzymać się od głosu. Konsultacje trwają do 23 marca.
Odbywają się one we wszystkich sołectwach i są skierowane do mieszkańców powyżej 18 roku życia. Aby oddać głos, należy wypełnić ankietę dostępną na stronie internetowej gminy www.lomazy.pl oraz w sekretariacie, i złożyć w urzędzie gminy lub u sołtysa. Można ją także wysłać w formie skanu/zdjęcia na adres: ug@lomazy.pl. Wyniki konsultacji społecznych zostaną ogłoszone po ich zakończeniu na stronie internetowej.
Spełniają kryteria
Na stronie internetowej gminy czytamy, iż Łomazy spełniają ustawowe kryteria, aby zostać miastem. Są to: bogata wielowiekowa historia miejscowości jako miasta (ponad 300 lat), posiadanie w przeszłości praw miejskich (od 1568 r. do 1870 r.), a także miejskich cech funkcjonalno-przestrzennych – układ urbanistyczny z wyodrębnionym rynkiem przy pl. Jagiellońskim, jednoznacznie ukształtowane centrum, zwarta zabudowa, a także infrastruktura: drogi o nawierzchni asfaltowej, chodniki, oświetlenie uliczne, sieć wodociągowa i kanalizacyjna, oczyszczalnia ścieków, selektywna zbiórka odpadów, uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego. Ponadto miejscowość pełni funkcję ośrodka administracyjno-gospodarczego o znaczeniu ponadlokalnym. Znajduje się w niej siedziba urzędu gminy, zespół placówek oświatowych, biblioteka, ośrodek pomocy społecznej, bank, poczta, ośrodek zdrowia, apteka, jednostka straży pożarnej, kino, stadion, hala sportowa itd. W Łomazach odbywają się cotygodniowe targi, których tradycja sięga XVI w., a także cykliczne wydarzenia kulturalne. W przyszłym roku powstanie posterunek policji oraz inkubator przedsiębiorczości.
Same plusy?
Władze gminy zapewniają, że zmiana statusu nie wpłynie na stawki podatku od nieruchomości, rolnego, wysokość opłat za wodę, ścieki i śmieci. Nie zostaną także zlikwidowane dopłaty rolnicze, a rolnicy nadal będą mogli prowadzić hodowlę zwierząt na dotychczasowych zasadach. Nie ulegnie zmianie także dodatek wielski dla nauczycieli. Bez zmian pozostaną przepisy, na podstawie których przyznaje się stypendia dla dzieci i młodzieży oraz subwencję oświatową. Nie będzie trzeba również wymieniać dowodów osobistych i innych dokumentów. Nie zwiększy się zatrudnienie w urzędzie, nie wzrosną diety radnych i wynagrodzenie burmistrza. Władze gminy podkreślają, iż koszty zmian, jakie poniesie administracja, nie będą wysokie. Chodzi jedynie o wydatki związane ze zmiana szyldów i pieczątek w urzędzie gminy. Pozostałe instytucje zachowają swoje nazwy i dane.
Zmieni się natomiast dostęp do funduszy zewnętrznych, w tym z Unii Europejskiej. „W przypadku uzyskania statusu miasta zwiększy się możliwość ubiegania o środki zewnętrzne, przeznaczone zarówno dla miejscowości o statusie wsi, jak i miasta. Co istotne, pozyskując środki dla miasta Łomazy, będzie je można również przeznaczać na rozwój pozostałych miejscowości gminy” – czytamy na stronie urzędu gminy.
Zdania podzielone
Mimo tych deklaracji zdania mieszkańców co do zmiany statusu miejscowości są podzielone. – Ludzie najbardziej obawiają się, że podatki pójdą w górę – przyznaje sołtys Łomaz I Marian Serhej. – Wprawdzie władze gminy zapewniają, iż stawki nie zmienią się, ale przecież nie mogą nam tego zagwarantować. Co będzie, jak przyjdzie inny rząd? Poza tym słyszy się o tym, jak funkcjonują inne miasta, które były wioskami – dodaje. A zapytany o to, co sam sądzi na temat przywrócenia praw miejskich Łomazom, odpowiada, że to jego prywatna sprawa.
Na „tak” jest natomiast sołtys Studzianki Stanisław Dziobek. – Status miasta oznacza większe możliwości pozyskiwania funduszy unijnych. Więcej pieniędzy to więcej środków na inwestycje, a co za tym idzie – będzie nam żyło się lepiej – wylicza plusy sołtys Studzianki Stanisław Dziobek. Potwierdza jednak, że część mieszkańców podchodzi do planów przywrócenia praw miejskich raczej sceptycznie. – Boją się, iż to będzie coś za coś: z jednej strony wójtowi łatwiej będzie pozyskiwać pieniądze, a z drugiej wzrosną podatki – wyjaśnia, podkreślając, iż obawy będą zawsze.
Łomazy nie są jedyną gminą powiatu bialskiego i województwa lubelskiego, która rozpoczęła procedurę konsultacji z mieszkańcami w sprawie zmiany statusu miejscowości. Propozycję wojewody otrzymało ponad 30 samorządów z Lubelszczyzny, w tym 6 gmin powiatu bialskiego.
DY