Męczennicy z Dachau
Ks. Jan Feliks Bakiera urodził się 17.05.1884 r. w Lublinie, gdzie ukończył seminarium duchowne i otrzymał święcenia kapłańskie w 1908 r. z rąk bp. Franciszka Jaczewskiego. Był wikariuszem w parafiach: Sadowne (1908-1909), Siedlce (1909-1910), Zbuczyn (1910-1911), Łuków (1911), Kurów (1911-1912).
Następnie został administratorem parafii: Zemborzyce (1912-1915), Łysobyki (1915-1919), Dzierzkowice (1919-1920). Na skutek rozgraniczenia w 1918 r. diecezji podlaskiej i lubelskiej pozostał w tej ostatniej. Dalej pełnił obowiązki administratora parafii Kurów (1920-1921), a potem parafii Puchaczów (1921-1924) i Kleszów (1924). Z tej ostatniej, w której krótko duszpasterzował, został posłany na wikariusza pomocniczego do parafii Fajsławice, gdzie pracował w latach 1924-1926. Stamtąd przeniesiony został na wikariat do Lubartowa, gdzie był kilka miesięcy i otrzymał trzymiesięczny urlop celem podratowania zdrowia. Spędzał go w diecezji podlaskiej, w parafii Kłoczew, zastępując chorego proboszcza. Ks. Jan poprosił bp. H. Przeździeckiego o przyjęcie do diecezji podlaskiej. Za zgodą bp. lubelskiego został inkardynowany w 1928 r. do diecezji podlaskiej. Tutaj był krótko wikariuszem parafii Górzno (1928), a następnie został administratorem parafii Witoroż (1928-1931) i Swory (1931-1935). Po paru latach ciężkiej i wyczerpującej pracy złożył rezygnację z administracji parafii Swory i poprosił o wikariat w parafii Ostrów Lubelski oraz emeryturę. Jako emeryt i wikariusz pomagał w pracy duszpasterskiej ówczesnemu proboszczowi ks. Leonowi Kalinowskiemu.
Został aresztowany w Ostrowie Lubelskim 4.05.1940 r. przez gestapo, następnie wywieziony do Lublina. Przez jakiś czas przebywał na zamku w Lublinie, potem wywieziono go do Oświęcimia, potem do Dachau – nr 25306. Tam 25.03.1945 r., jako ciężko chory, został zagazowany i spalony w krematorium w 58 roku życia i 34 roku kapłaństwa.
ks. Franciszek Drelowiec
Urodził się 7.11.1904 r. we wsi Misie ,w parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim. W 1925 r. wstąpił do seminarium duchownego w Janowie Podlaskim, które ukończył, otrzymując w 1931 r. święcenia kapłańskie z rąk bp. Czesława Sokołowskiego. Po święceniach pracował jako wikariusz w parafiach: Janów Podlaski (1931-1932) i w Parysowie (1932-1933). Po dwóch wikariatach w kraju został wysłany na duszpasterstwo wśród emigracji polskiej we Francji, gdzie pracował w latach 1933-1938 na kilku placówkach (m.in. La Ricamarie i Sallaumines). Powrócił do kraju i otrzymał nominację na wikariusza parafii Radzyń Podlaski (1938-1940), gdzie pracował do czasu aresztowania przez gestapo 25.03.1940 r.
Po aresztowaniu przebywał jakiś czas w więzieniu na zamku w Lublinie, potem w Oświęcimiu. Stamtąd został wywieziony do Dachau – nr 25299. Po odbyciu strasznej kwarantanny został 4.05.1942 r. zamordowany, a zwłoki jego spalono w krematorium. Miał niecałe 38 lat życia w 11 roku kapłaństwa.
Ks. F. Drelowiec był kapłanem bardzo zdolnym, odznaczał się zamiłowaniem sztuk pięknych, miał zamiar studiować w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, ale wojna, okupacja i aresztowanie hitlerowskie przedwcześnie zniszczyły mu zdrowie i życie.
ks. Franciszek Bogucki
Urodził się 5.09.1903 r. we wsi Misie, par. św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim. Realizując powołanie: „Pójdź za Mną”, wstąpił w 1925 r. do seminarium duchownego w Janowie Podlaskim, które ukończył po sześciu latach studiów, otrzymując święcenia w 1931 r. z rąk bp. Czesława Sokołowskiego. Pełnił w diecezji obowiązki wikariusza w parafiach: Stoczek Węgrowski (1931-1933), św. Józefa w Międzyrzecu Podlaskim (1933-1935), Janów Podlaski (1935-1935). Następnie otrzymał nominację na administratora parafii Przegaliny (dekanat radzyński, 1935-1940), w której pracował aż do aresztowania przez gestapo. Miało to miejsce 2.04.1940 r. Powodem było podejrzenie, że ks. F. Bogucki rozdawał ulotki z prasy podziemnej i wspierał materialnie partyzantów.
Z Przegalin, po krótkim śledztwie w Radzyniu, został przewieziony do Lublina i osadzony na zamku, a stamtąd do Oświęcimia, w którym był krótko. Kolejnym etapem był Dachau – nr 23622, gdzie po strasznej kwarantannie ciężko zachorował i przeznaczony na transport inwalidów został spalony w krematorium 24.09.1941 r. Prawdopodobnie wcześniej został powieszony. Było to po półtorarocznej męczarni obozowej w 38 roku życia i 10 roku kapłaństwa.
ks. Leon Kalinowski
Urodził się 10.04.1879 r. Warszawie. Nauki początkowe pobierał w miejskiej szkole w Lublinie, średnie w rosyjskiej Odessie, a w 1907 r. wstąpił do seminarium duchownego w Lublinie. Ukończył je, otrzymując w 1911 r., święcenia kapłańskie z rąk bp. Franciszka Jaczewskiego. Pierwszy wikariat otrzymał w parafii Fajsławice (1911-1914), następny w parafii Górzno (1914-1919), z delegacją do tworzenia parafii Sobolew. Został administratorem parafii Malowa Góra (1919-1923), gdzie odbudował zniszczony podczas I wojny światowej kościół. Następnie był proboszczem w parafiach: Wola Gułowska (1923-1924), Łomazy (1924), Adamów (1924-1935), Ostrów Lubelski (od 26.05.1935 r. do aresztowania przez gestapo). W pracy duszpasterskiej odznaczał się gorliwością i poświęceniem, co docenił biskup, mianując go w 1939 r. wicedziekanem dekanatu parczewskiego, a miesiąc przed aresztowaniem otrzymał godność kanonika honorowego katedry siedleckiej.
Kapłani w parafii Ostrów Lubelski byli szpiegowani przez hitlerowców i wszyscy zostali aresztowani. Nastąpiło to 29.10.1940 r. Po śledztwie w Ostrowie ks. L. Kalinowski został przewieziony do Lublina i osadzony na zamku, skąd przewieziono go do Oświęcimia, a stamtąd do Dachau. Tam, jako numer obozowy 25031 na bloku 28, zmarł 21.06.1942 r. Zwłoki zostały spalone w krematorium. Przeżył 63 lata i 31 lat w kapłaństwie. Podczas swej poniewierki w więzieniach i obozach nacierpiał się ogromnie. Został skazany na transport inwalidów i zagazowany.
ks. Stefan Kozak
Urodził się 31.08.1911 r. we wsi Młynki, w parafii Końskowola. Do seminarium duchownego w Janowie Podlaskim wstąpił w 1933 r., a po ukończeniu filozofii i teologii 14.05.1939 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bp. Czesława Sokołowskiego. Jako neoprezbiter został wikariuszem w Komarówce Podlaskiej (1939-1940), wspomagając proboszcza ks. Jana Rudnickiego, a następnie w Kąkolewnicy – od 1940 r. do aresztowania 30.11.1941 r. przez Gestapo.
Najpierw przeszedł śledztwo w Radzyniu Podlaskim, następnie zabrano go do Lublina na zamek. Tam więziono prawie wszystkich księży z Podlasia i Lubelszczyzny. Z Lublina przewieziony został do Oświęcimia, a potem do Dachau. W więzieniach i obozach był maltretowany, bity, głodzony i poniewierany, ponieważ był kapłanem. W Dachau, gdzie miał numer 23619, został przeznaczony do karnej kompanii. Umierał z głodu i wycieńczenia, a ostatecznie został rozstrzelany 17.06.1942 r. Jego zwłoki spalono. Miał 31 lat życia i dwa lata kapłaństwa.
ks. Adolf Kryński
Urodził się 20.09.1905 r. we wsi Wyrzyki, na terenie obecnej parafii Kornica. Początkowe nauki pobierał w szkole powszechnej w Wyrzykach, a w latach 1918-1920 w szkole powszechnej w Białej Podlaskiej. W 1922 r. wstąpił do Gimnazjum XX Salezjanów w Oświęcimiu. Po opuszczeniu go przeniósł się do Gimnazjum Szwedowskiego w Siedlcach, w którym ukończył sześć klas. W 1926 r. wstąpił do seminarium duchownego w Janowie Podlaskim, które ukończył, otrzymując w 1932 r. święcenia kapłańskie z rąk bp. Czesława Sokołowskiego. Był wikariuszem w parafiach: Mokobody (1932-1935), Garwolin (1935-1935), św. Anny w Białej Podlaskiej (1935-1937). Następnie został posłany na samodzielną placówkę jako administrator parafii Ortel Królewski (1937-1939). Tam zastała go inwazja hitlerowska na Polskę. Ponieważ był kapelanem rezerwy, 30.08.1939 r., podczas mobilizacji, został powołany do wojska na kapelana 24 Pułku Piechoty. W czasie działań wojennych był kapelanem Wojska Polskiego. Został ranny i wzięty do niewoli, po czym umieszczony w obozie jeńców wojennych Rottenburg.
Hitlerowska brutalność nie uznawała go jeńcem wojennym, lecz kapłanem-buntownikiem i umieściła w obozie koncentracyjnym: najpierw Buchenwald, a następnie Dachau. Tam jako nr 31207 został bez żadnych powodów rozstrzelany 14.11.1942 r. w 37 roku życia i dziesiątym roku kapłaństwa. Zwłoki spalono w krematorium.
ks. Stanisław Leśniowski
Urodził się 23.11.1884 r. w miejscowości i parafii Bieżanów w diecezji krakowskiej. Kształcił się w Zgromadzeniu Księży Misjonarzy w Krakowie, otrzymując w 1909 r. święcenia kapłańskie z rąk kard. Jana Puzyny, bp. krakowskiego. Jako neoprezbiter rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w zakresie teologii moralnej, które ukończył w 1914 r. przed wybuchem I wojny światowej. Po jej zakończeniu za zgodą przełożonych opuścił zgromadzenie i w 1919 r. został przyjęty przez bp. Henryka Przeździeckiego do diecezji podlaskiej, do której został w 1923 r. inkardynowany. Był wikariuszem w Kocku, a od 1921 r. prefektem szkół średnich i rektorem kościoła poklasztornego reformatów w Białej Podlaskiej. Przez długi okres pobytu w Białej gorliwie pracował w Gimnazjum Męskim im. J. Kraszewskiego i Gimnazjum Żeńskim im. Emilii Plater. Wychował liczne grono bialskiej i polskiej inteligencji.
Okupacja hitlerowska zastała go na stanowisku prefekta. Aresztowany został 20.01.1940 r. razem ze wszystkimi kapłanami bialskimi i osadzony w więzieniu: najpierw w Białej, potem w Lublinie na zamku, skąd wywieziono go do obozu w Sachsenhausen, a następnie do Dachau – nr 22765. Bity i maltretowany przez hitlerowców marzył o wolności, lecz nie wytrzymał terroru, bo 14.11.1942 r., skazany na transport inwalidów, został zagazowany w Dachau w 58 roku życia i 33 roku kapłaństwa. Zwłoki jego spalono w krematorium.