Podstawowe zasady
Aktualnie w Polsce jest zarejestrowanych blisko 100 odmian ziemniaka, w tym ponad 50 jadalnych i 20 skrobiowych o odmiennym genotypie oraz zróżnicowanych możliwościach plonowania oraz odmiennych cechach jakościowych i odpornościowych. W sektorze odmian jadalnych dominuje niemiecka Vineta. Kolejne miejsca zajmują polskie odmiany: Denar, Lord i Tajfun. W segmencie skrobiowych czołowe miejsce od wielu lat zajmują odmiany polskie: Skawa, Kuba, Glada, Jasia i Hinga. W programach hodowlanych główny nacisk kładzie się na uzyskanie odmian jadalnych o krótkim okresie wegetacji; drugi ważny kierunek to hodowla odmian przydatnych do mycia i pakowania.
– Uzyskane w warunkach południowo-wschodniej Polski wysokie, rzeczywiste zbiory ziemniaka świadczą o dużych możliwościach plonowania – mówi Norbert Hoefler, kierownik Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Włodawie. – Wysoki efekt plonotwórczy można uzyskać, stosując właściwy dobór odmian o wysokiej wartości gospodarczej, a także dzięki systematycznej wymianie sadzeniaków ziemniaka oraz poprawnej agrotechnice. Aby zwiększyć plon ziemniaków, musi być spełniony warunek zapotrzebowania na wodę, szczególnie w miesiącach letnich – dodaje N. Hoefler.
Jak wynika z danych pomiarowych publikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, niedobór opadów niekorzystny dla ziemniaków występuje w okresie lipca i sierpnia, a wtedy kształtuje się plon bulw. – Sytuacja niedoboru wody będzie się nasilać przy wzrostach temperatury powietrza, co dodatkowo pogorszy warunki dla roślin. W takiej sytuacji należy zastanowić się nad możliwością nawadniania z równoczesnym dozowaniem nawożenia upraw ziemniaków. Przy dostatecznej ilości wody plon ziemniaka może bardzo znacznie wzrosnąć – zauważa kierownik ODR.
Próby glebowe
Najkorzystniejsze do uprawy ziemniaka są gleby lekkie oraz średnio ciężkie. – W rejonie włodawskim mamy idealne warunki do uprawy – mówi N. Hoefler. – W latach 80 niemal każdy rolnik miał tu posadzone ziemniaki, obecnie – w związku ze zmianami klimatycznymi i brakiem dostatecznej ilości wilgoci w okresie kształtowania się bulw – ziemniak nie cieszy się już taką popularnością. Ci, którzy zdecydowali się na uprawę, powinni wykonać próbę glebową, aby stwierdzić, czy ziemia jest kwaśna, czy zasadowa oraz określić, czy wzbogacić ją o określone pierwiastki – tłumaczy kierownik ODR.
Pracownicy ośrodków doradztwa rolniczego proponują pomoc w wykonaniu prób glebowych. Wieloletnie doświadczenie w zakresie analiz chemicznych i doradztwa nawozowego posiadają także stacje chemiczno-rolnicze.
Które najsmaczniejsze?
– Ciekawą odmianą jest Bellarosa. Jeśli ktoś ceni kuchnię śląską, na pewno sięgnie po tego ziemniaka, który odpowiedni jest również do sałatek – przyznaje specjalista.
Wyróżnia się trzy typy ziemniaków. Pierwszy z nich to ziemniaki sałatkowe – twarde, nie rozpadają się, o dużej wilgotności i małej zawartości skrobi, np. Denar czy Vineta. Typ drugi to tzw. ogólnoużytkowe, uniwersalne, średniej twardości, nierozsypujące się, np. Irga, Irys. Typ trzeci to ziemniaki mączyste zawierające więcej skrobi, łatwo rozpadające się, np. Bryza, Gracja czy Ibis.
Joanna Szubstarska