Prawda, która boli

Mama była w pełni świadoma wszystkiego, co się wokół niej działo, czytała, rozmawiała, prosiła o gazety i bardzo chciała wracać do domu, bo uważała, że tam nastąpi radykalna poprawa jej zdrowia. Wyparła tę najgorszą myśl i nigdy mnie nie spytała, co powiedzieli lekarze. Nie poprosiła o kartę z wypisem i przerażającym rozpoznaniem. A ja nie wiedziałam: mam jej powiedzieć czy nie?

Nie ma nadziei, zostało jej może pół roku życia - usłyszałam od lekarza prowadzącego, który dodał z troską, że to ja muszę zdecydować, czy powiedzieć jej prawdę. Podkreślił, że teraz mówi się ją chorym, bo ta wiedza może im być potrzebna do uporządkowania swego życia, bo jest to ostatni i jedyny moment i nie wolno chorego pozbawiać ostatecznej szansy.

Przypomniałam sobie wtedy słowa wybitnego lekarza prof. Andrzeja Szczyklika, które napisał w swoje książce „Kore. O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny”: „Rozpoznanie na kartach, podobnie jak na kartach gorączkowych, wiszących przy łóżku, pisaliśmy zawsze po łacinie. Słowo nowotwór nigdy nie było wymieniane z nazwy. Zastępowała je jedna litera (i nawet teraz, gdy to piszę, pióro moje cofa się przed jej wymienieniem).

Podobnie przy łóżku chorego, podczas wizyty, lekarze rozmawiali ze sobą głosem ściszonym, unikając drastycznych sformułowań, gęsto szpikując zdania żargonem łacińskim, by chory nie wszystko dosłownie przyjął, nie przestraszył się, by oszczędzić mu zgryzoty i lęku. (…) Można by zapytać: czy zatem mówić choremu prawdę? Pytanie jest źle postawione. Odpowiedź na nie brzmi: oczywiście tak. Ale należałoby spytać: jak tę prawdę powiedzieć? (…) Czy rzeczywiście ciężko chory chce usłyszeć całą prawdę? Nawet kiedy mówi: wiem, że mam raka, jestem przygotowany na wszystko, proszę mi powiedzieć prawdę – to jego oczy mówią co innego: powiedz mi taką prawdę, jaką chcę usłyszeć, daj mi nadzieję”. ...

Jolanta Krasnowska