Diecezja
ARCHIWUM
ARCHIWUM

W kluczu współodpowiedzialności

Rozpoczęły się spotkania parafialnych rad duszpasterskich organizowane w pięciu rejonach naszej diecezji. Mają one charakter szkoleniowo-formacyjny.

Celem spotkań jest ożywienie, skuteczna działalność oraz właściwa formacja członków - wyjaśnia bp Kazimierz Gurda w komunikacie wydanym na tę okoliczność. Spotkania mają związek z nowym rokiem duszpasterskim przeżywanym pod hasłem „Wierzę w Kościół Chrystusowy”. Jak czytamy w komunikacie, zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego parafialna rada duszpasterska stanowi ciało doradcze, które pod kierownictwem proboszcza parafii przyczynia się do ożywienia działalności pasterskiej. „Jest to gremium, w którym wierni uczą się współodpowiedzialności za Kościół parafialny, duszpasterstwo oraz za formację ludu Bożego i pełnienie misji Chrystusa w świecie tak, aby głoszona była ludziom Ewangelia i dokonywało się ich uświęcenie. Dzięki temu kapłani nie są, bynajmniej, zwolnieni ze swoich obowiązków duszpasterskich, a otrzymują wsparcie w realizacji powyższych zadań”.

Zgodnie z porządkiem ustalonym przez wydział duszpasterski kurii siedleckiej jako pierwsi już 14 stycznia, w parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Parczewie, spotkali się proboszczowie i przedstawiciele rad parafialnych dekanatu parczewskiego, wisznickiego, hańskiego i włodawskiego. Kolejne – zorganizowane dla przedstawicieli parafii dekanatów: bialskiego południowego, bialskiego północnego, janowskiego i terespolskiego – zaplanowane zostało na 21 stycznia w parafii Wniebowzięcia NMP w Białej Podlaskiej. W sobotę 28 stycznia parafia Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Radzyniu Podlaskim gościć będzie reprezentantów rad z dekanatów: radzyńskiego, komarowskiego, międzyrzeckiego, łukowskiego I, łukowskiego II oraz adamowskiego. Z kolei na 4 lutego do parafii Przemienienia Pańskiego w Garwolinie zaproszeni są księża proboszczowie wraz z przedstawicielami rad parafialnych z dekanatów: garwolińskiego, łaskarzewskiego, osieckiego, ryckiego i żelechowskiego. 18 lutego podobne spotkanie dla dekanatów: siedleckiego, domanickiego, grębkowskiego, łosickiego, suchożebrskiego i zbuczyńskiego odbędzie się w parafii św. Józefa w Siedlcach.

 


Program spotkania w każdym rejonie

10.00 – rozpoczęcie spotkania w kościele

– celebracja słowa Bożego pod przewodnictwem bp. Kazimierza Gurdy

– konferencja „Charyzmat św. Andrzeja darem dla Rady Duszpasterskiej” – ks. Michał Chromiński

11.00 – rozpoczęcie obrad w sali konferencyjnej

– wprowadzenie w tematykę – ks. Mariusz Zaniewicz, dyrektor Wydziału Duszpasterstwa

– wykład „Wierzę w Kościół” – ks. Jakub Wyrozębski

– wykład „Zasady funkcjonowania, statut, zadania i obowiązki parafialnej rady duszpasterskiej w świetle wyzwań synodalności” – ks. Andrzej Karwowski

12.15 – przerwa na kawę

12.45 – wykład „Udział rady parafialnych w budowaniu żywego Kościoła” – ks. M. Zaniewicz

– dyskusja

– podsumowanie spotkania – bp K. Gurda

– agapa


Radzi, służy, kształtuje

 

PYTAMY ks. Mariusza Zaniewicza, dyrektora Wydziału Duszpasterstwa Kurii Diecezjalnej Siedleckiej

 

Jaki dokument reguluje działania rad parafialnych?

Działają one w oparciu o Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 536), a także o statuty rad parafialnych zatwierdzone przez II Synod Diecezji Siedleckiej. Określa on ich zadania i cele. Teraz będzie okazja je przywołać, m.in. wyakcentować rozróżnienie między radą ekonomiczną a radą duszpasterska, które są dwoma oddzielnymi ciałami i stoją przed nimi zupełnie inne cele. Zadaniem rady ekonomicznej – w myśl norm prawa powszechnego i postanowień statutów diecezjalnych – jest pomoc proboszczowi w jego trosce o dobra parafialne. Rada duszpasterska zajmuje się szukaniem i wyznaczaniem kierunków pastoralnych dla parafii, ożywianiem jej życia religijnego i uaktywnianiem istniejących ruchów i stowarzyszeń. Do jej zadań należy też poszukiwanie rozwiązań nowych kwestii, np. jak przygotowywać młodych do bierzmowania, rodziców do sakramentu chrztu św., co zrobić, żeby młodzież wróciła do Kościoła, jak – w związku ze zmianą rytmu pracy i na wsi, i w mieście – zaplanować godziny Mszy czy nabożeństw, jak podjąć wyzwania związane z internetem itp. Zasadniczo rada duszpasterska jest bardziej rozbudowana – może liczyć nawet do 12 osób, a rada ekonomiczna liczy od trzech do dziewięciu członków. Może tak się zdarzyć, że ktoś należy do obydwu, jednak decyzje w dwóch tak różnych kwestiach powinny podejmować dwa różne gremia.

 

Spotkania z przedstawicielami parafialnych rad duszpasterskich stanowią pewne novum. Z czego wynika potrzeba ich ożywienia?

Z odczytywania znaków czasu – z synodalności, czyli angażowania świeckich w życie Kościoła. Formą ożywienia życia wspólnotowego jest parafia, stąd pomysł, by spotkać się z osobami odpowiedzialnymi za duszpasterstwo: proboszczem i laikatem, do którego uaktywnienia przyczyniła się nauka Soboru Watykańskiego II o Kościele jako wspólnocie ludu Bożego. Taką próbę reaktywowania rad podejmowano już wielokrotnie, żeby obudzić tego olbrzyma. Obecnie – w związku z nowymi wyzwaniami i nowym rokiem duszpasterskim – trzeba przypomnieć, że rady stanowią nieodzowny element kształtowania wspólnoty parafialnej.

 

Co warunkuje dobre działanie rady?

Przede wszystkim formacja. Ci ludzie są, można powiedzieć, pierwszymi: są posłani do tego, żeby przyprowadzać innych, ale też by wyznaczać pewne kierunki życia parafialnego. Zasadniczo zależy nam na tym, by pokazać, że rada duszpasterska jest diakonią, która ma charakter służebny. Winna być rękami, nogami, oczami mistycznego Ciała, którego Głową jest Chrystus, reprezentowany sakramentalnie w danej wspólnocie przez księdza proboszcza. „Podążamy razem, idziemy tą samą drogą” – przypomina papież Franciszek.

 

Nie ma obaw, że jeśli chodzi o synodalność w Kościele w przypadku rad spotkamy się ze „ścianą”?

Temat synodalności otworzył ważną kwestię, którą zaczynamy sobie bardziej uświadamiać, a mianowicie, że trzeba zacząć wreszcie siebie słuchać i spotykać się ze sobą, by – jak podkreśla papież Franciszek – rozeznawać, co mówi Duch Święty do Kościoła. Aby ten proces owocował, trzeba nauczyć się słuchać, a warunkiem słuchania jest spotkanie. Chcemy, żeby rada duszpasterska nie była martwym ciałem, by nie była zwoływana jedynie wtedy, kiedy trzeba „przyklepać” albo tylko przyjąć do informacji decyzje podjęte już przez proboszcza, a z drugiej strony – by proboszcz nie był tylko jednym z jej członków, de facto pozbawionym roli pasterza i przewodnika wspólnoty. Ta „ściana” to zdogmatyzowane twierdzenia: „zawsze tak było”, „tego się nie da zrobić’, „to nie wyjdzie”, „to nie dla nas”, „zostańmy przy starym”. Chodzi o porozbijanie pewnych schematów myślowych.

Stajemy przed problemem, który trzeba ludziom pokazywać: jest nas, księży, coraz mniej. Być może przyjdzie zmierzyć się z sytuacją, gdy nie każda parafia będzie miała swojego proboszcza i pewne formy nabożeństw będą przejmowali świeccy. Dlatego potrzebujemy ludzi uformowanych. Rada też powinna się formować. Każde jej spotkanie winno zacząć się od modlitwy, słuchania słowa, krótkiej konferencji wygłoszonej przez proboszcza, co nie przeszkadza temu, by potem przejść do obrad przy kawie i herbacie. Hasło roku duszpasterskiego „Wierzę w Kościół Chrystusowy” uświadamia, że musimy widzieć siebie w Kościele. Jesteśmy Kościołem. Bo wielu traktuje Kościół jak stację obsługi sakramentalnej. Skoro mi się należy, podjeżdżam do dystrybutora z napisem „bierzmowanie”, „chrzest” itd., tankuję, płacę i idę swoją drogą. To nie tak. O radzie parafialnej mówi się, że jest przedłużeniem rąk proboszcza. To prawda, ale ma ona również inicjować pewne przedsięwzięcia.

 

Kto powinien tworzyć to gremium?

Zgodnie ze statutem radę tworzy proboszcz i trzy grupy wiernych: członkowie z urzędu, mianowani przez proboszcza oraz wyłonieni w wyborach. W parafii „podzielonej” na wioski czy rejony każda społeczność powinna mieć swoich przedstawicieli. Warto stawiać na tych, którzy gotowi są dać z siebie więcej, mają umiejętności, które ich wyróżniają, np. jeżeli parafia chce uruchomić stronę internetową, można do rady zaprosić kogoś, kto byłby w stanie pomóc w jej obsłudze. W radzie z nominacji powinni znaleźć się wikariusze, prefekci, przedstawiciele zgromadzeń zakonnych działających na terenie parafii, przedstawiciele osób świeckich zatrudnionych w pracy duszpasterskiej (np. katecheci), przedstawiciel środowiska nauczycieli, przedstawiciele ruchów, wspólnot katolickich będących w parafii.

 

Na jaki efekt rozpoczynających się spotkań liczy Ksiądz?

Na rejonowe spotkania poszczególne rady wysyłają swoich reprezentantów, którzy po powrocie spotkają się w parafii z pozostałymi i przedstawią to, o czym była mowa, podzielą się spostrzeżeniami – to pierwszy owoc. Chodzi nam cały czas o współpracę: w Kościele każdy ma jakąś rolę, jest powołany do określonej posługi. Rada parafialna, rozeznając, ożywia pewne obszary życia lokalnego Kościoła, co wpływa na dynamikę danej społeczności, a wtedy nie wszystko spada na proboszcza.

 

Dziękuję za rozmowę.

LI