Zwyczajni ludzie, wielka wiara
28 maja 2017 r., na zakończenie Mszy św. odprawionej na pratulińskich błoniach podczas II Diecezjalnej Pielgrzymki Kobiet, bp P. Sawczuk przekazał kustoszowi sanktuarium i proboszczowi parafii św. Apostołów Piotra i Pawła - ks. Jackowi Guzowi ikonę przedstawiającą 13 bohaterskich unitów. - Zależy nam, żeby kult Męczenników z Pratulina rozwijał się - uzasadnił. Ikona o pokaźnych rozmiarach znalazła swoje miejsce w drewnianym kościółku stojącym w miejscu kaźni unitów dokonanej przez kozaków 24 stycznia 1874 r.
Ikona powstała w pracowni Małgorzaty Waszkiewicz z Łosic. W centrum ikony napisanej według pomysłu bp. P. Sawczuka zobrazowana została grupa 13 mężczyzn, nad którymi góruje krzyż trzymany przez jednego nich; dwóch ranionych unitów upada na ziemię, dwóch innych, podtrzymywanych, słania się na nogach. Scena męczeństwa dyskretnie nawiązuje do najbardziej znanego przedstawienia unitów broniących swojego kościoła – obrazu Waleriana Eliasza Radzikowskiego z 1875 r. W tle widać kościół i fragmenty domostw. Nad obrońcami świątyni umieszczony został wizerunek Matki Bożej. Na górze oraz po bokach ikony znajdują się „portrety” Wincentego Lewoniuka i jego 12 braci w wierze. Na dole widnieje wezwanie: „Błogosławieni Męczennicy Podlascy, módlcie się za nami”.
1 października ubiegłego roku, podczas VII Diecezjalnej Pielgrzymki Mężczyzn, na emporze (chórze) w pratulińskim sanktuarium zainstalowano powiększone wizerunki unitów – skopiowane z ikony autorstwa M. Waszkiewicz.
Wydobyć unitów z szeregu
– Żywię przekonanie, że przykłady pociągają. Tymczasem myśląc o unickich męczennikach Podlasia, których symbolem są Wincenty Lewoniuk i 12 towarzyszy, jesteśmy skazani na pewne uogólnienia – stwierdza bp P. Sawczuk. – Dlatego zależało mi na tym, żeby poszczególne postacie bł. Męczenników wydobyć z szeregu. By o każdym z nich powiedzieć coś więcej. ...
Monika Lipińska