7 lutego 1919 r. podpisane zostało nowe porozumienie polsko- niemieckie, na mocy którego 9 lutego Niemcy mieli przekazać dywizji podlaskiej gen. Listowskiego Terespol i Cytadelę w Brześciu nad Bugiem, zaś 11 lutego samo miasto i dworzec brzeski.

9 lutego nastąpiło otwarcie sejmu niepodległej Polski. Poprzedziło je uroczyste nabożeństwo w katedrze św. Jana. Kazanie sejmowe wygłosił poseł z Podlasia abp Józef Teodorowicz. Zajęcie Brześcia odbyło się wcześniej, niż się spodziewano. 9 lutego, pod wpływem wieści o nowych oddziałach polskich, z Terespola odszedł ostatni niemiecki pociąg pancerny. W polskim komunikacie napisano: „10 lutego, o 8.00, wojska nasze zajęły Brześć wraz z dworcem kolejowym. Niemcy podpaliwszy składy kolejowe, uciekali w popłochu. Marynarzy niemieckich rabujących ukarano doraźnie (…). Urzędników i nauczycieli ukraińskich (pośród nich komisarza dla Podlasia i Chełmszczyzny Skoropisa) rozbrojono, częściowo internowano i częściowo zmuszono do wyjazdu”.

Obelisk z tablicą upamiętniającą pobyt ks. generała Stanisława Brzóski w lasach brzozowickich odsłonięto 28 września na terenie leśnictwa Brzozowica.

Powstał staraniem leśników z Nadleśnictwa Radzyń Podlaski, którzy we współpracy z Muzeum Regionalnym w Łukowie upamiętnili w ten sposób kapelana i ostatniego przywódcę powstania styczniowego. „W tym miejscu znajdowała się leśniczówka, zajmowana przez leśniczego Mikołaja Długołęckiego, w której w trakcie powstania styczniowego, wiosną 1864 r. stacjonował ks. gen. Stanisław Brzóska i powstańcy z jego oddziału” - napisano na tablicy. W leśnej uroczystości, w słoneczne piątkowe południe uczestniczyli leśnicy, samorządowcy z gminy Kąkolewnica, przedstawiciele Muzeum Regionalnego w Łukowie, dzieci i młodzież z miejscowej szkoły oraz licznie przybyli mieszkańcy Brzozowicy. Rozpoczęła je Msza św. polowa sprawowana przez ks. Czesława Jakubca, proboszcza z Brzozowicy, który w homilii przypomniał etaty życia bohaterskiego kapłana.

1 stycznia 1919 r. wolność zawitała do Janowa Podlaskiego. Tego dnia po wyjściu Niemców zjechały tam z Platerowa władze polskie mianowane na powiat konstantynowski: komisarz powiatu S. Dziewulski, sędzia grodzki F. Lubański i lekarz powiatowy T. Ochocki.

Podobnie stało się w Białej Podlaskiej, gdzie 1 stycznia stanowisko komisarza powiatu objął Eytner. 3 stycznia 1919 r. w Janowie wybrano radę miejską składająca się z dziesięciu Polaków i trzech Żydów oraz burmistrza. Tego dnia przybył do Białej Podlaskiej 4 szwadron 2 pułku ułanów pod dowództwem rtm. K. Żelisławskiego. 5 stycznia odbył się ingres bp. H. Przeździeckiego do Janowa Podlaskiego. Biskup przybył do Białej pociągiem. Tu powitało go kilka tysięcy mieszkańców na czele z burmistrzem Walentym Klimeckim i proboszczem F. Ostojskim. Stąd pasterz udał się powozem do Janowa. W Roskoszy i w Hrudzie wystawiono mu bramy triumfalne. W Janowie powitał go proboszcz ks. M. Glinka. 6 stycznia z Siedlec do Białej Podlaskiej przyjechał gen. Antoni Listowski desygnowany na dowódcę grupy podlaskiej (przyszła 9 DP). W tym czasie w powiatach siedleckim, sokołowskim i węgrowskim trwała już kampania wyborcza do sejmu.

Wysiłek kilku pokoleń w walce o niepodległość Polski symbolizowały uroczystości, w trakcie których odsłonięto w Siedlcach pamiątkowy mural oraz odznaczono Krzyżami Wolności i Solidarności kilkunastu działaczy opozycji demokratycznej.

W obchody 100-lecia niepodległości organizatorzy wpisali również walkę, jaką przyszło toczyć przez kilkadziesiąt lat w celu odzyskania suwerenności państwowej. Nie zapomniano również o rocznicy agresji sowieckiej na Polskę. Uroczystości zorganizowane przez Fundację Gazety Podlaskiej im. prof. Tadeusza Kłopotowskiego, kierowanej przez Tomasza Olko, rozpoczęła Msza św. w kościele pw. św. Stanisława, sprawowana w intencji ojczyzny przez proboszcza ks. kan. Adama Patejuka. Podczas liturgii homilię wygłosił ks. kan. Stanisław Chodźko, diecezjalny duszpasterz rolników.

Grudzień 1918 r. charakteryzował się na płd. Podlasiu jeszcze asynchronicznością wydarzeń. Gdy jedna jego część oddychała już pełną wolnością, druga jęczała jeszcze w niewoli. 5 grudnia trzech mieszkańców Janowa Podlaskiego: Caruk, Węgłowski i Kolada, usiłowało wymknąć się furmanką do Platerowa z zamiarem dotarcia do Warszawy, ale zostali zatrzymani i aresztowani przez okupujących miasteczko Niemców.

6 i 7 grudnia doszło do zaburzeń w wolnym już Radzyniu. Przybyły tam pluton wojska polskiego na czele z podporucznikiem i podchorążym rozbroił mocno lewicujący, o zabarwieniu komunistycznym oddział Milicji Ludowej. Zwolennicy tej formacji zorganizowali następnego dnia duży wiec protestacyjny. 7 grudnia dzięki żądaniom jednego z oddziałów WP udało się doprowadzić do uwolnienia jednego z ocalałych peowiaków z oddziału sierż. Zowczaka, więzionego przez Niemców w Międzyrzecu Podlaskim. Był to Antoni Komosa. Ok. 7 grudnia matka więzionego w Białej Podlaskiej W. Grobickiego uzyskała audiencję u J. Piłsudskiego.

30 września w Szaniawach-Poniatach odbędą się uroczystości religijno-patriotyczne upamiętniające 72 rocznicę przeprowadzenia akcji „Mitropa”. Niedzielne obchody honorowym patronatem objął minister obrony narodowej.

Hasło akcji stanowi nawiązanie do wojskowo-dyplomatycznego pociągu radzieckiego kursującego na linii Moskwa - Berlin Wschodni jeszcze 40 lat po zakończeniu wojny (nazwa eszelonu to skrót od niemieckiego słowa „Mitteleuropa” - Europa Środkowa). Skład - pozostający całkowicie poza polską kontrolą - pełnił rolę eksterytorialnego korytarza, urastając tym samym do symbolu sowieckiej dominacji. - 3 października 1946 r. działający na Podlasiu kilkudziesięcioosobowy oddział AK-WiN pod dowództwem por. Tadeusza Marczuka ps. Kurzawa zatrzymał pociąg radziecki w miejscowości Szaniawy-Poniaty. Bez żadnego wystrzału rozbrojono i pozbawiono mundurów ponad 200 czerwonoarmistów, w tym pięciu generałów i kilku wysokich rangą funkcjonariuszy NKWD udających się na naradę wojskową do Warszawy - przypomina Mirosław Szekalis, wójt gminy Trzebieszów będącej głównym organizatorem obchodów upamiętniających wydarzenia sprzed 72 lat.

28 listopada 1918 r. rząd J. Moraczewskiego wydał dekret o ordynacji wyborczej do sejmu, a następnego dnia wyznaczył datę wyborów. Miały się one odbyć w 33 okręgach byłego zaboru rosyjskiego i nie dotyczyły części Podlasia pozostającej pod niemieckim zarządem Ober-Ost. Bardzo szybko, bo już 30 listopada, odbył się zjazd PSL „Wyzwolenie” w Siedlcach pod przewodnictwem Szczepana Ciekota.

W swoich wspomnieniach zapisał on: „Na zjeździe delegatów PSL z całego okręgu wyborczego [obejmującego powiaty siedlecki, sokołowski i węgrowski - JG] wysunięto moją kandydaturę na posła na pierwszym miejscu. Organizujemy akcję wyborczą i wydajemy pismo pt. „Ludowiec”. Mianowany biskupem podlaskim Henryk Przeździecki odbył 1 grudnia uroczysty ingres do kościoła NMP w Siedlcach jako prokatedry. Gdy w Siedlcach, Zbuczynie i Łukowie zastanawiano się, na kogo głosować w przyszłych wyborach, niecałe 30 km dalej, w Międzyrzecu Podlaskim panoszyli się jeszcze Niemcy i obowiązywała godzina policyjna. Wydaje się jednak, że to wyeksploatowane gospodarczo miasto nie mogło już zadowolić okupantów i postanowili dokonać nowych kontrybucji w okolicy. Jak relacjonował kiedyś autorowi ówczesny mieszkaniec Łosic Józef Rumik - 4 grudnia 1918 r. oddział „huzarów śmierci” dokonał wypadu z Międzyrzeca, przez Mszannę, w rejon Łosic, gdzie po drodze dokonano licznych rekwizycji.

9 sierpnia w Wyrozębach odbyła się uroczystość upamiętniająca spoczywającego na tutejszym cmentarzu Władysława Wilkiewicza z zaścianka Ibiany na Litwie, zesłanego w 1864 r. na Syberię, zamieszkującego po powrocie na Podlasiu aż do swej śmierci w 1895 r. Udział wziął w niej jego prawnuk Zbigniew Wilkiewicz wraz z żoną Angeliką.

Losy W. Wilkiewicza opisane zostały w artykule pt. „Historia jednej mogiły” opublikowanym w 44 nr. „Echa Katolickiego” z 2017 r. Przypomnijmy pokrótce okoliczności, w jakich zostały wydobyte na światło dzienne. Wiosną ubiegłego roku Wędziagołę (lit. Vandžiogala) za Kownem miałem okazję odwiedzić wraz z wycieczką z Siedlec. Na cmentarzu odnaleźliśmy krzyż z 1938 r., upamiętniający dwóch Wilkiewiczów - straconego w 1864 r. powstańca z pobliskich Ibian i zesłańca zmarłego na Syberii. Krzyż był przypomnieniem tragicznego epizodu z czasów powstania styczniowego, gdy z rozkazu rosyjskiego generała Murawjowa „Wieszatiela” zaścianek Ibiany został przez wojsko całkowicie spalony, a wszyscy mieszkańcy z kobietami i dziećmi zesłani na Syberię.

Wstąpienie W. Horyda do przyszłego 22 pp nie oznaczało jeszcze końca siedleckiego okręgu POW. Mimo iż J. Piłsudski 20 listopada w rozmowie prywatnej mówił o mobilizacji POW do Wojska Polskiego, oficjalnego rozkazu o jej rozwiązaniu i wcieleniu do WP jeszcze nie było.

Dlatego por. Horyd pozostawił część peowiaków w dotychczasowych miejscach pobytu. Mieli stanowić przyszłe placówki WP z zadaniem dalszego werbowania ochotników oraz czuwania nad bezpieczeństwem w terenie. Ponieważ dochodziły wieści o nowych niemieckich ekspedycjach karnych, komenda siedleckiego okręgu POW postanowiła 26 listopada wysłać niezbyt liczny oddział peowiacki nad Bug, w okolice Konstantynowa, z wielorakim zadaniem. Oprócz działań dywersyjnych miał on podreperować sytuację materialną powstającego pułku w Siedlcach, powściągnąć napady niemieckie i zlikwidować jeden z filarów aprowizacyjnych Ober-Ostu, jakim niewątpliwie był duży majątek hr. Zyberk-Platera, liczący ponad 380 ha w Konstantynowie.

Trzebieszów to dawna wieś królewska. Pierwszą historyczna wzmiankę o niej odnajdujemy w dokumencie wydanym w Lublinie 10 lipca 1418 r., potwierdzającym erygowanie parafii w Zbuczynie przez biskupa krakowskiego Wojciecha Jastrzębca.

Wydarzeniem o wielkim znaczeniu dla Trzebieszowa było urządzenie kolonialne wsi, czyli komasacja gruntów wykonana w sierpniu 1848 r. przez administratora majoratu Jana Ordegę. W wyniku tego przedsięwzięcia grunty folwarczne zostały scalone w jedną powierzchnię i oddzielone od gruntów włościańskich. W jedną całość zostały również zebrane grunty kościelne. W wyniku komasacji wieś otrzymała nową strukturę przestrzenną, została podzielona na cztery oddziały. Oddział I, II i III rozmieszczono przy trakcie komunikacyjnym z Łukowa do Międzyrzeca, a oddział IV za rzeką Krzną - przy drodze do folwarku w Obelnikach. Wydzielono wtedy 57 osad kolonialnych, a także osadę karczemną, kowalską, szkolną i leśną.