Na kogo i jak głosujemy?
Będą to wybory pod wieloma względami inne od tych, które odbyły się cztery lata temu. Jedną z najważniejszych zmian jest wydłużenie kadencji samorządowców z czterech do pięciu lat. Inna to wprowadzenie limitu dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów. Przy czym obostrzenie to obowiązuje od teraz, co oznacza, że samorządowcy piastujący te stanowiska nawet od kilkunastu lat, nie są wyłączeni z walki o reelekcję. Kolejną nowością tegorocznych wyborów jest wprowadzenie dwóch obwodowych komisji wyborczych. - Pierwsza - do spraw przeprowadzenia głosowania - będzie odpowiadała m.in. za przygotowanie lokalu wyborczego, otwarcie go w dniu głosowania, odebranie i przeliczenie kart oraz wydawanie ich na podstawie dowodów tożsamości ze zdjęciem uprawnionym do głosowania - wyjaśnia Marcin Skolimowski, dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego w Siedlcach.
Zadaniem drugiej komisji – ds. ustalenia wyników głosowania – będzie przeliczenie kart wyborczych, które zostaną wyjęte z urn, oraz sporządzenie protokołu. Wcześniej wszystkie te obowiązki spoczywały na jednej obwodowej komisji wyborczej. Członkowie drugiej komisji pojawią się w lokalu wyborczym tuż przed jego zamknięciem, czyli o 20.45.
Co najmniej dwie linie
Zmieniła się też definicja znaku „X”, który należy zamieścić w kratkach przy nazwiskach osób, na które można oddać swój głos. – Wcześniej były to dwie linie przecinające się w obrębie kratki. W nowym kodeksie wyborczym jest mowa o przynajmniej dwóch liniach przecinających się w obrębie kratki – tłumaczy M. Skolimowski. W praktyce oznacza to, że w kratce nadal można zrobić znak „X”, czyli dwie przecinające się linie, ale można też takich linii wpisać więcej. Ważne, by co najmniej dwie z nich przecinały się w obrębie kratki. – Do tej pory nie można było robić na karcie do głosowania w obrębie kratki żadnych dopisków, bo wtedy głos był nieważny. Teraz dopiski, nawet w obrębie kratki, nie spowodują nieważności głosu – podkreśla dyrektor siedleckiej delegatury KBW. – Najważniejsze: o ważności głosu decyduje tylko i wyłącznie obwodowa komisja do spraw ustalenia wyników głosowania. Jej członkowie nie mogą o to spytać ani komisarza wyborczego, ani urzędnika wyborczego – zaznacza M. Skolimowski. Jego zdaniem rozstrzygnięcie intencji głosującego nie wydłuży czasu liczenia głosów, a tym samym nie opóźni momentu ogłoszenia wyników. – Czas wydłuży sporządzenie protokołu przekazania kart do głosowania między dwiema komisjami. To pierwsze wybory według nowych przepisów. Dopiero po nich będziemy mogli powiedzieć, jak to wpłynęło na wydłużenie czasu poznania wyników – tłumaczy dyrektor siedleckiej delegatury KBW.
Ile kart do głosowania?
W Siedlcach oraz każdym innym mieście na prawach powiatu osoby głosujące otrzymają trzy karty do głosowania. Na pierwszej z nich znajdą się kandydaci do rady miasta, na drugiej – kandydaci na prezydenta, na trzeciej – do sejmiku województwa. W pozostałych gminach, niebędących miastami na prawach powiatu, głosujący wybierają: radę gminy (miasta), radę powiatu, sejmik województwa oraz wójta (burmistrza). Na każdej karcie do głosowania mamy prawo wskazać tylko jednego kandydata.
Wybór na wójta, burmistrza, prezydenta jest dokonywany spośród zgłoszonych kandydatów z wykorzystaniem metody większości bezwzględnej. Jeżeli jeden z kandydatów uzyska więcej niż połowę ważnie oddanych głosów, zostaje wójtem (burmistrzem, prezydentem). Jeżeli nikomu się to nie uda, potrzebna będzie druga tura, która odbędzie się 4 listopada. Wybierać będziemy spośród dwóch kandydatów, którzy za pierwszym razem uzyskali najwięcej głosów.
W miejscu zameldowania
W odróżnieniu od wyborów prezydenckich lub parlamentarnych – nie ma możliwości oddania głosu w innym kręgu wyborczym niż ten, do którego należy uprawniony do głosowania. – Każdy wyborca, który przybywa na terenie danej gminy stale oraz wiąże z nią swoją przyszłość, może złożyć wniosek o dopisanie do rejestru wyborców. W ciągu trzech dni wójt czy burmistrz wydaje decyzję o dopisaniu do rejestru lub nie, jeśli stwierdzi, że dana osoba nie zamieszkuje na terenie danej gminy, nie jest z nią związana – zaznacza M. Skolimowski.
Wyjątek dotyczy osób przebywających w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, gdzie zostały utworzone odrębne obwody głosowania. Placówki te muszą jednak znajdować się na terenie tego samego województwa co gmina, w której wyborca stale zamieszkuje. Zrezygnować z głosowania muszą osoby przebywające w trakcie wyborów zagranicą. Prawo nie przewiduje możliwości wyboru dla osób, które nie znajdują się w Polsce.
HAH