
Kopernik była kobietą?
W powszechnej opinii twórca heliocentrycznej teorii, która zrewolucjonizowała światopogląd Europejczyków, funkcjonuje głównie jako ten, który „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”, bo już o tym – co wiemy z kolejnego wersu dwuwiersza Jana Nepomucena Kamińskiego – że „polskie wydało go plemię”, niektórzy próbują dyskutować. Jednak chociaż nie znamy jego przodków, a niemieccy biografowie starają się przekonać, że należał do ich nacji, dyskusji nie podlega fakt, że przez całe życie był wiernym poddanym polskich królów. O tym, że był człowiekiem genialnym i zmienił obraz świata, nikogo przekonywać nie trzeba.
Kopernik to „człowiek renesansu”: astronom i astrolog, lekarz, prawnik, kartograf, urzędnik, dyplomata, niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego. O rozległości jego zainteresowań niech zaświadczy też fakt, że zajmował się również matematyką, strategią wojskową, kartografią, filologią, fizyką, filozofią i ekonomią. To właśnie on w traktacie o monetach dowodził, że gorszy pieniądz wypiera lepszy. Mimo że sporo wiemy o jego naukowym dorobku, życie Mikołaja z Torunia ciągle pozostaje zagadką. Tym razem stara się ją rozwikłać w swojej książce Piotr Łopuszański. Admiratorów naukowych osiągnięć Kopernika zatrzymają zapewne przy jej lekturze uzupełnione informacje o dokonaniach wszechstronnie uzdolnionego torunianina, ciekawskich – argumenty rozstrzygające spór o jego pochodzeniu, o tym, jak naprawdę wyglądał i gdzie został pochowany, zaś entuzjastów miłosnych historii informacja, czy jako student dał się porwać romansom.
Biografia autorstwa Piotra Łopuszańskiego nie tylko przybliża sylwetkę renesansowego geniusza, ale kreśli też rozległe tło epoki, serwuje ciekawe anegdoty i prezentuje liczne grafiki. To zarówno barwna opowieść, jak i prawdziwe śledztwo w sprawie zagadek związanych z wybitnym – nie tylko – astronomem.
W Roku Mikołaja Kopernika na pewno ubogaci naszą wiedzę o szanowanym na całym świecie synu krakowskiego kupca i zamożnej toruńskiej mieszczki. Przyjemnej lektury życzę!
Piotr Łopuszański, „Mikołaj Kopernik. Nowe oblicze geniusza”, Fronda, Warszawa 2022