Rozmaitości
35/2019 (1258) 2019-08-29
Plastik jest wszechobecny w naszym codziennym życiu. Korzystając z opakowań z tworzyw sztucznych lub foliowych toreb, często nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo zanieczyszczamy środowisko i szkodzimy własnemu zdrowiu.

Produkcja tworzyw sztucznych wzrosła dynamicznie po II wojnie światowej. Od tamtej pory plastik to podstawowe tworzywo do wytwarzania towarów i opakowań. Roczne zużycie w naszym kraju tego surowca wynosi ponad milion ton. Samych butelek wykonywanych z politeraftalanu etylenu (PET), w których przechowywana jest woda mineralna i inne napoje, zużywamy rocznie ponad 160 tys. ton. To bardzo niepokojące dane! Większa część zużytego plastiku pozostaje na lądzie, ale około 2-5% dostaje się do mórz i oceanów, gdzie są zjadane przez zwierzęta morskie. Naukowcy obliczyli, że jeśli nie zmienimy swoich nawyków, do 2050 r. w oceanach będzie pływało więcej plastiku niż ryb. W wyniku produkcji i pakowania mikrocząsteczki plastiku dostają się również do jedzenia. Nawet niewielkie ilości w naszych organizmach mogą powodować choroby układu pokarmowego, sprzyjać powstawaniu nowotworów czy zaburzeń hormonalnych. Już teraz wielu badaczy dowodzi, że w ciele każdego z nas krążą cząstki plastiku - przyjmowane z wodą i pożywieniem.
35/2019 (1258) 2019-08-29
Co roku pszczelarze obawiają się, że dojdzie do sytuacji, gdy w wyniku niewłaściwie przeprowadzonych zabiegów chemizacyjnych wystąpią wytrucia owadów zapylających, szczególnie pszczoły miodnej.

Wiadomo, że znaczna część upraw zależna jest od zapylania. Szacuje się, że wartość zapylania pszczół w Polsce wynosi około 4 mld zł rocznie, z czego 1 mld zł to uprawy rzepaku, a około 3 mld zł stanowią uprawy sadownicze. Zapylenie ma najwyższą wartość w województwie mazowieckim, lubelskim i łódzkim. To dobra wiadomość. Niedobra jest taka, że pszczoły narażone są na oddziaływanie substancji stosowanych przez rolników. Związki chemiczne, które mają zwalczać szkodniki upraw, oddziałują również na inne grupy owadów, w tym te zapylające. Nawet niewielkie dawki tych środków mogą spowalniać tempo rozwoju pszczół i wpływać na ich zachowanie, np. utrudniać orientację w przestrzeni. W sezonie pszczelarskim głównym zagrożeniem dla rodzin pszczelich są środki ochrony roślin oraz choroby bakteryjne, np. zgnilec amerykański i europejski, jak i wirusowe, np. wirus zdeformowanych skrzydeł, ostrego paraliżu pszczół, choroby woreczkowej czerwiu czy wirus choroby czarnych mateczników.
34/2019 (1257) 2019-08-21
18 sierpnia na I Bialskopodlaskim Święcie Miodów spotkali się miłośnicy miodu i produktów pszczelich z terenu południowego Podlasia.

Wydarzenie rozpoczęło się uroczystą Mszą św. w kościele pw. Miłosierdzia Bożego w Kobylanach. Impreza odbyła się na zielonych terenach przy miejscowym kąpielisku. Można było obejrzeć renomowany sprzęt pszczelarski, wystawę wyrobów z wosku pszczelego oraz spróbować produktów z różnych gatunków miodu i miodu pitnego. - Celem przewodnim imprezy było promowanie produktów pszczelich prosto z pasieki od lokalnych pszczelarzy - podkreśla Magdalena Jaszczuk z GCK w Kobylanach. - Jesteśmy mile i pozytywnie zaskoczeni frekwencją podczas imprezy. Nie spodziewaliśmy się, że będzie taki odbiór. W okresie letnim często organizujemy wydarzenia plenerowe i zazwyczaj widzimy te same twarze. A tym razem duża część uczestników przyjechała z daleka, m.in. z Międzyrzeca Podlaskiego czy Łukowa - podkreśla M. Jaszczuk.
34/2019 (1257) 2019-08-21
Poradnik o zasadach zdrowego odżywiania i jego wpływie na zdrowie małych dzieci opracował mazowiecki urząd wojewódzki we współpracy ze specjalistami z tej dziedziny. Zawiera on wskazówki związane m.in. z właściwym odżywianiem dzieci.

- Publikacja jest jednym z kluczowych elementów wspierających rodziny we właściwym dbaniu o zdrowie i rozwój dzieci. Cieszę się, że dzięki współpracy wydziału zdrowia mazowieckiego urzędu wojewódzkiego z wojewódzkimi konsultantami medycznymi oraz specjalistami m.in.: z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Instytutu „Pomnika-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie mogło powstać tak potrzebne wydawnictwo - powiedział Zdzisław Sipiera, wojewoda mazowiecki, podczas konferencji promującej publikację. Poradnik, zdaniem wojewody, powinien pomagać rodzicom, szczególnie w okresie pierwszego roku życia dziecka, zwłaszcza w tym, jak poradzić sobie z odpowiednim odżywianiem dziecka. - To proste ułatwienie dla młodych rodziców, bo mądre podawanie posiłków to inwestycja na całe życie - podkreślił Z. Sipiera.
33/2019 (1256) 2019-08-14
Dobiega końca budowa zbiornika retencyjnego w Kobylanach. Ma pomagać m.in. w okresach suszy. Znajduje się on obok rzeki Czapelki w drodze na Koroszczyn, ma ponad 25 ha.

Może pomieścić 1 mln m³ wody. Jego główne zadanie to gromadzenie wody w okresach jej nadmiaru w celu wykorzystania w czasie niedoboru, choćby podczas suszy. Budowa zbiornika to największa tego typu inwestycja w regionie. W planach gminy znalazła się już w latach 90 ubiegłego wieku, ale do tej pory brakowało środków. Mobilizacją stało się m.in. nowe prawo wodne, które nakłada na jednostki samorządowe zadania dotyczące gromadzenia wody. Pod względem ilości zbiorników małej retencji Polska znajduje się na przedostatnim miejscu w Unii Europejskiej. Nowe rozporządzenie wprowadza opłaty związane z wodami opadowymi i roztopowymi. Dla gmin posiadających systemy zamknięte koszty te będą trzykrotnie mniejsze. Budowa takiego zbiornika ma też związek ze zmianami klimatycznymi.
33/2019 (1256) 2019-08-14
Długotrwałe korzystanie z komputera, telefonu czy wielogodzinne oglądanie telewizji nie wpływają dobrze nie tylko na psychikę dziecka, ale także na jego ciało.

Największym winowajcą jest przebywanie dziecka w nienaturalnej dla kręgosłupa wymuszonej pozycji siedzącej, np. z podwiniętą nogą. Jeśli do tego ma ono nadwagę i nie jest aktywne fizycznie, to sygnał, że ryzyko pojawienia się skoliozy czy pogłębionej lordozy jest naprawdę duże. Wady postawy, jeśli nie zostaną wcześnie wykryte i rehabilitowane, mogą przynieść fatalne konsekwencje w przyszłości. Postawa ciała dziecka kształtowana jest głównie w domu i szkole. Dlatego troska o zdrowy kręgosłup powinna się zaczynać już od wczesnego dzieciństwa. Wady postawy to nic innego jak nieprawidłowości w układzie mięśniowo-szkieletowym. Niezależnie od tego, czy są nabyte, czy też wrodzone, mogą prowadzić do trudnych w leczeniu chorób zwyrodnieniowych, dyskopatii lub zespołów przeciążeniowych. Najczęściej są po prostu efektem niewłaściwych nawyków, np. noszenia plecaka na jednym ramieniu, garbienia się, ale także nadwagi czy braku aktywności fizycznej.
32/2019 (1255) 2019-08-07
Rozmowa z prof. Piotrem Rutkowskim, kierownikiem Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii- Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Coraz więcej osób wie, jak wygląda czerniak, a także, jak zachować się na słońcu, ale, niestety, wciąż za mało Polaków stosuje tę wiedzę w praktyce. Jak wspomniałem, jest lepiej, ale nie jest idealnie. Musimy pamiętać, że w dużej mierze za swoje zdrowie i profilaktykę nowotworową odpowiadamy sami. Dlatego trzeba chronić skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym (UV), ponieważ pod jego wpływem nie tylko szybciej się ona starzeje, ale też dochodzi do uszkodzenia jej komórek. A jeśli już coś pojawi się na ciele, pokazać lekarzowi. Stary polski mit, że „lepiej nie ruszać”, jest najgorszy i bardzo szkodliwy. Gdyby był prawdziwy, nikogo byśmy nie wyleczyli. Jeśli mamy pokonać czerniaka, to w 99% zrobimy to chirurgicznie. Wczesne wycięcie gwarantuje powrót do zdrowia.
32/2019 (1255) 2019-08-07
Przez suszę plony mogą być o połowę niższe. Jednak stracą nie tylko rolnicy. Musimy liczyć się ze znacznym wzrostem cen żywności.

Alarmujące wieści płyną z raportu Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Zrobił on klimatyczny bilans wodny dla wszystkich 2477 gmin Polski i w oparciu o kategorie gleb określił aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą. Wniosek: susza panuje już niemal wszędzie. W tym roku susza dotknęła już upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku, roślin strączkowych, ziemniaka, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych. - Analizy wykonane przez Koalicję Klimatyczną wskazują, że mamy do czynienia z dramatycznymi skutkami suszy dla polskiego rolnictwa i społeczności wiejskiej - komentuje prof. Zbigniew Karaczun ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. - Nawet niewielki deficyt wody powoduje kilku-, kilkunastoprocentowy spadek plonów, a w konsekwencji obniżenie dochodów rodzin rolniczych.
31/2019 (1254) 2019-07-31
Rozmowa z dr. Ryszardem Kowalskim, przyrodnikiem Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.

Ogród pełnić może różnorodne funkcje, w zależności od potrzeb i upodobań gospodarzy. Przede wszystkim stanowi estetyczną ozdobę terenu, na którym codziennie przebywają jego właściciele. Pozwala on na obcowanie z ulubionymi roślinami i zwierzętami, tworzy korzystny mikroklimat sprzyjający regeneracji sił i zdrowiu. Powinien być także oazą spokoju, ale - niestety - czasami trafiają się uciążliwi sąsiedzi hołdujący znanej z literatury zasadzie „wolność Tomku w swoim domku”. W ogrodowym klimacie miło jest spotkać się z przyjaciółmi, porozmawiać, a także przygotować coś smacznego, np. na grillu, co dziś jest jeszcze bardzo modne. Przydomowe ogrody wykorzystywane są do uprawy warzyw, kwiatów, ziół - na potrzeby rodziny, przyjaciół, znajomych. A ponieważ unika się w nich stosowania zabiegów chemicznych, można powiedzieć, że przyniesione z ogrodu surowce sprzyjają zdrowiu, są smaczne i zasługują na przedrostek „eko”.
31/2019 (1254) 2019-07-31
„Przystanek wiedza” - tak brzmi hasło nowego działania realizowanego przez fundację DONUM. Podobnie jak w przypadku dwóch poprzednich projektów, grupą docelową zadania są seniorzy. W jakich zajęciach edukacyjnych udział wezmą tym razem?

W ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku” fundacja DONUM - z sukcesem! - przeprowadziła projekty: „Dojrzałość okresem jest złotym” i „Ten cenny czas”. Beneficjentami działania miały być UTW istniejące w regionie bądź nowo powstałe. Pokłosiem realizacji drugiej edycji zadania było m.in. utworzenie UTW w Mordach. Ewa Jarocka - prezes fundacji nigdy nie ukrywała, iż myśl o sformalizowaniu działań seniorów w miejscu jej zamieszkania stała się i inspiracją, i siłą napędową w aplikowaniu o ministerialne środki służące aktywizacji UTW.