Różanka, gdzie od 1947 r. spoczywa Józef Szypulski „Bizon”, Załucze Stare pamiętające śmierć kpt. Józefa Millerta „Sępa”, Włodawa, z którą los związał braci Taraszkiewiczów - to zaledwie kilka spośród wielu miejsc odwiedzanych każdego roku przez członków Lubelskiej Grupy Historycznej im. Żołnierzy Wyklętych Lubelszczyzny.

Upamiętnienie i uhonorowanie uczestników podziemia niepodległościowego to podstawowy cel działań członków tej organizacji. Realizowany jest na terenie dawnego powiatu włodawskiego, który do 1954 r. obejmował poza miastem mającym w herbie rycerza w srebrzystej zbroi również Ostrów Lubelski, Parczew i Wisznice. Siedziba stowarzyszenia znajduje się w tym ostatnim, a od stycznia br. również we Włodawie, przy ul. Mickiewicza 1.

Zdaniem pasjonata lokalnej historii Jarosława Armacińskiego publikowanie starych zdjęć i zbieranie historycznych informacji przynosi czasem wiele niespodzianek.

Archiwalne zdjęcia znajdziemy w albumach naszych rodziców czy dziadków, te w formie elektronicznej udostępnia m.in. Instytut Pamięci Narodowej. Dawne fotografie przekazują szerokiemu gronu internautów biblioteki, domy kultury, muzea. Robią to również osoby zainteresowane historią swoich miejscowości i utrwalaniem dziedzictwa kulturowego małych ojczyzn. „Zajmuję się skanowaniem starych fotografii, aby ocalić od zapomnienia” - w taki sposób zaprezentował swój facebookowy profil mieszkaniec Sławatycz.

W niedzielę 9 lutego w Koszołach odbył się piknik historyczny upamiętniający zwycięską bitwę stoczoną pod Łomazami w dniach 22-23 stycznia 1863 r.

Imprezę z rozmachem zorganizowały Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Niepodległa” i Koło Gospodyń Wiejskich w Koszołach. Powstańcy - miejscowa szlachta z Huszczy i Wisek, na czele których stanął ks. Walenty Nawrocki, ówczesny administrator parafii w Huszczy - stoczyli zwycięską bitwę z rosyjskimi żołnierzami z 2 szwadronu Smoleńskiego Pułku Ułanów, wielu biorąc do niewoli i zdobywając cenne uzbrojenie. Niedzielne wydarzenie rozpoczęła o 11.30 Msza św. w kościele Trójcy Świętej w Huszczy.

W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Łukowie świętowano zakończenie renowacji krypt oraz tzw. klasztorka - najstarszej części bernardyńskiego zespołu poklasztornego.

„Prace remontowe i konserwatorskie przy zespole klasztornym pobernardyńskim w Łukowie” to tytuł projektu, w ramach którego przeprowadzono roboty budowlane w kryptach kościoła, remont przyziemia świątyni wraz ze schodami oraz remont „klasztorka” w południowo-zachodniej części budynku poklasztornego. Jego realizację rozpoczęto w czerwcu 2024 r. Prace poprzedziły m.in. wykopaliska archeologiczne w kościelnych kryptach prowadzone w 2019 r. przez studentów, doktorantów oraz pracowników Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Upłynęło ponad 400 lat od męczeńskiej śmierci abp. Jozafata Kuncewicza i 102 lata od ukazania się encykliki Piusa XI „Ecclesiam Dei” („Kościół Boga”) wydanej z okazji 300 rocznicy śmierci świętego.

Wiedzę o nauczaniu św. J. Kuncewicza daje katechizm jego autorstwa, który został napisany w bezpośrednim kontekście przekazu wiary, w konkretnym czasie i miejscu. Jozafat Kuncewicz jest znany jako reformator życia religijnego na Ukrainie i Białorusi. Urodził się ok. 1580 r. we Włodzimierzu Wołyńskim. Pochodził z ukraińskiej rodziny mieszczańskiej o nazwisku Kunczyc, które zmienił na Kuncewicz. Na chrzcie otrzymał imię Jan, a „Jozafat” przyjął w zakonie.

Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Łukowie ma 35 lat. - Ze starej gwardii zostałem tylko ja. Ale są kontynuatorzy.

Chcą działać, chętnie zakładają mundury, widać ich podczas uroczystości patriotycznych. Cele, jakie sobie wyznaczyliśmy lata temu, nie zostały zaprzepaszczone - mówi Ryszard Grafik, honorowy prezes koła. Na spotkanie założycielskie 27 października 1989 r. przyszło do pracowni krawieckiej Bolesława Skwary 14 osób: Zdzisław Bieliński „Mars”, Jan Dębski „Ryszard Szrot”, Lech Guzek „Szatan”, Jan Janas „Walek”, Stefan Kędziora „Wierzba”, Wacław Mikulski, Barbara Skolimowska „Basia”, Stanisława Skolimowska „Sława”, B. Skwara „Okuń”, Wacław Stasiewicz „Jeleń”, Władysława Stułkiewicz „Skiba”, Stanisław Ścioch „Czarny”, Janina Znój „Ula” oraz R. Grafik „Stach”.

Siedlce to miasto symbol dla dzieci Zamojszczyzny - mówi Jadwiga Czerw. W chwili wysiedlenia miała zaledwie dwa miesiące. - Pamiętanie jest naszym obowiązkiem - apeluje.

Rocznicowe uroczystości zorganizowane w niedzielę 2 lutego zainaugurowała Eucharystia w kościele św. Stanisława - świątyni, gdzie przed 82 laty odbył się manifestacyjny pogrzeb dzieci, które zmarły podczas tragicznego transportu. W przemówieniu skierowanym do uczestników obchodów, wygłoszonym w kościele tuż przed Mszą św., Jadwiga Czerw, która przedstawiła się jako najmłodsze dziecko Zamojszczyzny, przypomniała, iż podczas akcji wysiedleńczej prowadzonej na Zamojszczyźnie w latach 1942-1943 Niemcy wysiedlili ponad 100 tys. ludzi, w tym 30 tys. dzieci.

Wędrówka przez las pod osłoną nocy, apel poległych i modlitwa przy pomniku powstańców styczniowych, posiłek przy ognisku - to wszystko składa się na klimat Pieszego Rajdu Powstańczego im. ks. S. Brzóski, który w tym roku - 24 stycznia - odbył się już po raz dziesiąty.

Od 2016 r. rajd jednoczy miłośników historii i pozwala poczuć namiastkę atmosfery, w jakiej przed laty przemierzali łukowskie lasy powstańcy. W jubileuszowej edycji wydarzenia udział wzięło ok. 150 osób.

Ostatni żyjący piloci opowiedzieli o pamiętnej defiladzie na tysiąclecie polskiej państwowości.

W Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie odbył się premierowy pokaz filmu „Formacja 1000”.

Aby obejrzeć produkcję, aulę im. płk. J. Bajana wypełniły dziesiątki wielbicieli lotnictwa. Podczas projekcji nie mogło też zabraknąć głównych aktorów, czyli pilotów lecących w „Formacji 1000”: płk. Zdzisława Mularskiego, płk. Kazimierza Wolaka, płk. Bronisława Jani, płk. Jana Hałasa i płk. Stanisława Krowickiego.

Tak odpowiedzieli unici w Pratulinie naczelnikowi powiatu konstantynowskiego, który przybył z wojskiem, aby przekazać miejscową cerkiew proboszczowi wyznaczonemu przez władze rosyjskie.

Nie była to pusta deklaracja. W obronie świątyni zginęło 13 wiernych, a wielu zostało rannych. Chociaż wydarzenia, które rozegrały się 24 stycznia 1874 r. w Pratulinie, stały się symbolem heroizmu unitów, to nie były na terenie unickiej diecezji chełmskiej odosobnione. W wielu miejscowościach katolicy obrządku wschodniego protestowali przeciwko likwidacji Cerkwi unickiej połączonej z przymusową konwersją na prawosławie, płacąc za to własną krwią i wolnością.