Osieck to kolejna - obok Piszczaca i Maciejowic - miejscowość w diecezji siedleckiej, która od 2024 r. stała się miastem.

Podobnie jak w przypadku dwóch pierwszych Osieck nie tyle uzyskał prawa miejskie, ile je odzyskał. Jest o Osiecku legenda, o której pisałem w jednym z ubiegłorocznych felietonów, a było też znane przysłowie. Legenda wiąże się z czasem świetności Osiecka, a przysłowie z okresem upadku.

Jak pisać o czymś, o czym wszyscy woleliby zapomnieć, ale nie można? 45 osób w różnym wieku zmierzyło się z trudnym wyzwaniem, by opisać Zagładę poprzez poezję.

Z taką propozycją wyszło Muzeum Treblinka, od lat dbające o pamięć o tych, którzy zginęli w obozie zagłady i pracy. Na stronie internetowej, w zakładce „Zagłada w sztuce”, prezentowane są wiersze m.in. Władysława Szlengla, Haliny Birenbaum, Piotra Jana Nasiołkowskiego, Romana Brandstaettera.

Głęboko ufał Bogu, był wielkim czcicielem Matki Bożej i św. Maksymiliana, którego dobrze pamiętał z obozu. Poza tym był bardzo zacnym, a przy tym zwyczajnym człowiekiem - mówi ks. prałat Tadeusz Dzięga, wspominając Adama Jóźwika ocalonego z wojennej pożogi.

Wydawnictwo Unitas wznowiło wydanie „Wspomnień” autorstwa A. Jóźwika. To niezwykłe świadectwo przetrwania piekła nazistowskich więzień, obozów koncentracyjnych oraz aresztowania i sądzenia przez Urząd Bezpieczeństwa. Jóźwik urodził się w 1920 r. w Helenówkach (obecnie Turzostwo) w gminie Adamów. W 1935 r. ukończył szkołę powszechną w Woli Gułowskiej. Należał do Polskiej Macierzy Szkolnej i prowadził bibliotekę tej organizacji.

Pamięć o bohaterach powstania styczniowego jest w naszym regionie wciąż żywa i pielęgnowana, czego dowodzi tegoroczna edycja Pieszego Rajdu Powstańczego im. ks. Stanisława Brzóski.

Inicjatorami rajdu, który po raz pierwszy odbył się w 2016 r., byli Sławomir Smolak i Robert Wysokiński. Od początku nie brakowało chętnych do udziału - osób gotowych „poczuć kilometry w nogach”, których do wędrowania nie są w stanie zniechęcić: mróz, śnieg i ciemności. W tym roku, nocą z 26 na 27 stycznia, wyruszyło w rajdzie ok. 120 osób - wśród nich nie brakowało dzieci i młodzieży. Jak co roku na marszrutę stawili się także klerycy Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Siedleckiej, ojciec duchowny seminarium ks. Maciej Majek oraz rektor - ks. dr Mariusz Świder.

Publikacja o garwolińskim cmentarzu pokazuje, że spacer cmentarnymi alejkami może stać się podróżą w przeszłość.

Wszystko przez ludzi zafascynowanych przeszłością ich małej ojczyzny. 18 osób stworzyło niezwykłą lekcję historii, przywołując na kartach książki „Cmentarz parafialny w Garwolinie. Słownik biograficzny” osoby, których dziś nie ma, a które często miały wpływ na życie miasta. Od przeszło 12 lat portal Garwolin.org zbiera i publikuje na swoich stronach informacje o mieszkańcach powiatu garwolińskiego. Jego twórcy uznali, że warto je zawrzeć w publikacji.

W Sobieszynie trwają przygotowania do procedury odnowienia pomnika ks. Pawła Szukalskiego.

Kapłan wspierał powstanie styczniowe. Dziś potomni chcą zadbać o jego nagrobek. Niszczejącą przez dziesiątki lat mogiłą proboszcza i powstańca zainteresowała się Małgorzata Grzechnik oraz stojący na czele parafii ks. Marek Śliwa. Dwa lata temu, 14 lipca 2022 r., udało się wpisać grób ks. P. Szukalskiego do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Uzyskanie wpisu pozwoliło na dalsze działania. W 2023 r. został opracowany program prac konserwatorskich nagrobka oraz otoczenia wokół niego.

150 lat temu w małej wiosce nad Bugiem od rosyjskich kul zginęło 13 mężczyzn. Byli prostymi rolnikami, większość z nich nie potrafiła czytać. I choć nie zostawili po sobie żadnych pism, przetrwali w sercach i pamięci ludzi.

Jak słodko jest umierać za wiarę - ilu z nas byłoby dzisiaj w stanie tak powiedzieć w obliczu niesprawiedliwych prześladowań i śmierci? A tak właśnie brzmiały ostatnie słowa 13 katolików obrządku unickiego, którzy 24 stycznia 1874 r. bronili swojej wiary i kościoła oraz jedności z papieżem. W 1569 r. w Brześciu podpisano unię, która doprowadziła do jedności Kościołów katolickiego i prawosławnego na terenach Rzeczpospolitej. Unici przyjęli prymat papieża i katolickie dogmaty, zachowując wschodni obrządek.

150 lat temu doszło w naszym regionie do tragicznych wydarzeń związanych z siłową likwidacją unii w Królestwie Polskim.

Carskie władze likwidowały nie tylko obrządek, ale i samych unitów, czego dowodem były krwawe masakry w Pratulinie, Drelowie oraz w wielu innych miejscach na Podlasiu. Warto więc przypomnieć podstawową wiedzę o unii i unitach. Obrządek greckokatolicki, według oficjalnej terminologii: greckounicki, powstał na mocy unii kościelnej zawartej w 1595 r. w Rzymie, a potwierdzonej w 1596 r. w Brześciu Litewskim. Unici wyznawali dogmaty katolickie i przyjęli zwierzchnictwo papieża, utrzymując dotychczasowe zwyczaje i formy liturgiczne obrządku wschodniego.

Niekorzystne położenie Polski - między dwoma mocarstwami na wschodzie i zachodzie - to temat dyżurny w świadomości historycznej Polaków.

Jedyne, co pozostaje dyskusyjne, to która część jest bardziej niebezpieczna i uciążliwa w procesie dziejowym. - Ci, którzy mieszkają bliżej wschodnich rubieży, wskazują na wschód, zaś ci na zachodnich mają zupełnie odmienne zdanie. I tak jest od stuleci - tłumaczył podczas spotkania w Muzeum Regionalnym w Siedlcach prof. Hieronim Grala, który należy do grona najwybitniejszych polskich badaczy dziejów Europy Wschodniej w średniowieczu i epoce nowożytnej.

Zakończyły się prace remontowo-konserwatorskie przy pomniku „Bojownikom o Wolność Ojczyzny”. Przeprowadzone prace zabezpieczyły jego bryłę i poprawiły jej estetykę.

Stojący się w centrum Ryk i wpisany do rejestru zabytków 95-letni pomnik nie przechodził dotąd praktycznie żadnych napraw. Zadbać o niego postanowiło Centrum Kultury i Sportu, które pozyskało na rewitalizację 77,1 tys. zł z funduszy unijnych. Przetarg na konserwację wygrała firma „Sarny-Dwór” z Ułęża, wyceniając swoją pracę na 115 tys. zł. Brakującą część kosztów pokryto z budżetu miasta. Zabytek wymagał przeprowadzenia wielu zabiegów konserwatorskich.