Rozmowa z Romanem Strusem, badaczem historii rodu Strusów i dziejów wsi Strusy w parafii Krześlin.

Rodzinne drzewo genealogiczne, strona internetowa Strusowie ze Strus (strus.org), publikacja o historii wsi Strusy i wkład w piękny jubileusz jej 600-lecia to niepodważalne dowody i Pańskiej tożsamości, i wielkiej dociekliwości…

Jakieś dziesięć lat temu znajomy ksiądz przesłał mi kopie kilku dokumentów dotyczących moich przodków. Zadziało to na moją ciekawość jak woda na młyn. Swoim dzieciom mówię, że gdyby w naszym domu zbić tynki, to oczyma wyobraźni można by na każdej z cegieł zobaczyć imię jednego przodków i członków jego rodziny z 15 pokoleń żyjących przed nami w Strusach. Ten dom odziedziczyłem po rodzicach, którzy dziedziczyli po swoich rodzicach, tamci po swoich i tak dojdziemy do początków XV w.

W 1933 r. dla wojska zagospodarowano pobliskie koszary, które usytuowane były na wysokiej skarpie nad Bugiem, w odległości ok. 1,5 km na północ od Włodawy.

O tym wydarzeniu przypomniano 15 września. Tego dnia odbyło się uroczyste odsłonięcie muralu, który został wyeksponowany na ścianie wschodniej budynku mieszkalnego nr 10 przy ul. Czerwonego Krzyża, tuż przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej. Mural przedstawia żołnierzy 9 Pułku Artylerii Ciężkiej - jednego z rodzajów wojsk, które w okresie międzywojennym były w gotowości bojowej na terenie II Rzeczypospolitej. We Włodawie jednostka pułku stacjonowała od 1933 do 1939 r. Mural powstał dzięki dofinansowaniu ministra obrony narodowej otrzymanemu w ramach konkursu „Mur, ale historia Wojska Polskiego” Stowarzyszenie Bramy Pamięci Włodawa-Sobibór.

Lekarze towarzyszą nam od początku aż do końca naszego życia. Warto, by pamięć o tych, którzy praktykowali w naszym mieście w XX w., pozostała.

Jednocześnie publikacja jest podziękowaniem za ich pracę - tak o swoich motywacjach do napisania książki „Leczyli nie tylko siedlczan. Słownik biograficzny siedleckich lekarzy XX w.” mówił jej autor Witold Okniński podczas spotkania promocyjnego. Z zawodu sędzia (obecnie w stanie spoczynku), z pasji regionalista. Z racji wykształcenia i doświadczeń zawodowych autora znaczna część publikacji poświęcona jest sądownictwu. Przybliżał już sylwetki siedleckich prokuratorów, sędziów i adwokatów. Tym razem przyszedł czas na lekarzy. Kryterium, jakim kierował się W. Okniński, było nie miejsce urodzenia, ale dłuższa lub krótsza praktyka lekarska w Siedlcach.

Zasłużyli się w wojnie polsko-bolszewickiej, teraz ich sylwetki trafią w ręce filatelistów. Poczta Polska wydała znaczek „Amerykańscy piloci w obronie Lwowa 1920”.

Oficjalnie zaprezentowano go w dęblińskim Muzeum Sił Powietrznych. Wybór placówki był oczywisty. - Naszą misją jest propagowanie historii lotników spod biało-czerwonej szachownicy oraz wspominanie wydarzeń, które miały związek z lotnictwem polskim - zauważa Monika Żmuda, dyrektor muzeum. Jednym z takich wydarzeń, zasługujących na upamiętnienie, był udział amerykańskich pilotów w wojnie z bolszewikami w 1920 r. - Ten rozdział historii jest mało znany w Polsce. Myślę że publikacja tego znaczka i jego sprzedaż spowoduje, że większa liczba osób dowie się więcej na temat tej odsłony wojny polsko-bolszewickiej - podkreśla M. Żmuda.

W dawnym budynku gospodarczym należącym do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny znaleziono ciekawe dokumenty z lat II wojny światowej.

Pozwalają m.in. poznać nieznaną dotąd część historii miasta z czasów okupacji hitlerowskiej. W otoczeniu żelechowskiego kościoła od kilku tygodni toczą się prace inwestycyjne. Budowa nowych garaży stopniowo posuwa się do przodu, ale pojawiła się też konieczność rozbiórki zniszczonego, nieużytkowanego budynku gospodarczego. Nikt nie spodziewał się, że na jego poddaszu może kryć się historyczna niespodzianka. Na płócienny worek wypełniony dokumentami natrafił proboszcz parafii ks. prałat Eugeniusz Filipiuk. O znalezisku został poinformowany lokalny miłośnik historii, członek Towarzystwa Historycznego Żelechów Jan Zduńczyk.

W tym roku mija 70 lat od intensyfikacji działań wymierzonych w Kościół katolicki.

Nawet śmierć Stalina nie zmieniła założeń polityki wyznaniowej komunistów polskich. Za pomocą terroru chciano zniszczyć niezależność ostatniej instytucji w Polsce chroniącej społeczeństwo przed całkowitą sowietyzacją. W styczniu 1953 r. w ramach Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego utworzono XI Departament, który miał się zajmować walką z Kościołem. Kierowanie nową jednostką powierzono płk. Karolowi Więckowskiemu, oficerowi sowieckiemu. W tym samym miesiącu odbył się pokazowy proces księży kurii krakowskiej, który stanowił preludium do zmasowanego ataku na Kościół. W lutym, zaledwie dwa tygodnie po jego zakończeniu, ogłoszono dekret o „tworzeniu, obsadzaniu i znoszeniu duchownych stanowisk kościelnych”, który władzom państwowym dawał możliwość ingerowania w wewnętrzne sprawy Kościoła.

Zwykle to parafie świętują swoje rocznice, dowiedzione dokumentami historycznymi. 27 sierpnia sześć wieków istnienia fetowali mieszkańcy wioski Strusy w parafii Krześlin.

- Jubileusz jest usprawiedliwiony, nasza obecność też. Mamy dobry powód do dziękowania Bogu za 600 lat - przyznał podczas uroczystości ks. prałat Bernard Błoński, dyrektor Archiwum Diecezjalnego. Gospodarze obchodów - Anna i Dariusz Gałeccy rozpoczęli spotkanie od powitania wszystkich uczestników jubileuszu, w tym gości. Najliczniejsze grono stanowili mieszkańcy wsi oraz ci, którzy z dziada pradziada są ze Strusami związani, przyznają się do swoich korzeni, są z nich dumni - jak Roman Strus, autor portalu „Strusowie ze Strus. 600 lat historii” oraz albumu „Strusy. Rys historyczny”, który tego dnia mógł otrzymać każdy uczestnik uroczystości.

To tutaj, przychodząc na świat, otwieraliśmy księgę swego życia. Tutaj mieszkali nasi przodkowie, a rodzice pomagali nam dorosnąć do wartości, takich jak: dobro, wiara, tradycja, obyczaj, miłość, przyjaźń - mówi o rodzinnej miejscowości ks. dr Jan Kosmowski MIC.

„Turzec i okolice. 500 lat historii” to publikacja, która wyrosła z dobrych wspomnień o tym miejscu. Ks. dr Jan Kosmowski kieruje archiwum Prowincji Polskiej Zgromadzenia Księży Marianów Niepokalanego Serca NMP. Jest autorem wielu książek dotyczących zgromadzenia. Wiedza zdobyta podczas studiów, jakie odbył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, historyczna pasja i badawcza rzetelność - w połączeniu z miłością do miejsca urodzenia i ludzi tworzących turzecką społeczność zaowocowały wydaną w tym roku, własnym sumptem, książką „Turzec i okolice”. 500 lat historii”.

Tak w pamięci potomnych zapisał się Adam Naruszewicz. W celu uzupełnienia jego portretu należy jeszcze dodać: nauczyciel, polityk, publicysta i tłumacz. W czasach stanisławowskich był niewątpliwie jedną z wybitniejszych postaci w Rzeczpospolitej.

Zwolennik konstytucji majowej, człowiek oświecony, któremu losy ojczyzny leżały zawsze na sercu. W tym roku przypada 290 rocznica jego urodzin. Jubileusz ten sprawił, że rada powiatu w Białej Podlaskiej ustanowiła rok 2023 - Rokiem bp. Adama Naruszewicza. Doczesne szczątki biskupa spoczywają w podziemiach kolegiaty Świętej Trójcy w Janowie Podlaskim, której pięć lat temu nadano tytuł bazyliki mniejszej.

Muzeum - Zespół Synagogalny we Włodawie znalazł się w gronie dziewięciu muzeów z całej Polski objętych umową między Rzeczpospolitą Polską a Izraelem o współpracy w dziedzinie wizyt studyjnych zorganizowanych grup młodzieży z Izraela.

W czerwcu 2022 r. Izrael wstrzymał przyjazdy żydowskiej młodzieży do naszego kraju, skarżąc się na złą współpracę. Podczas gdy co roku Polskę odwiedzało ok. 40 tys. młodych Izraelczyków, w 2022 r. liczba ta wyniosła 7 tys. osób. Yair Lapid, ówczesny minister spraw zagranicznych Izraela, zarzucił Polsce próbę cenzury treści przekazywanych izraelskiej młodzieży, m.in. wiedzy nt. kolaboracji polskich obywateli z niemieckim okupantem.