Rozmowa z ks. dr. Łukaszem Celińskim, kierownikiem Referatu Liturgicznego Kurii Diecezjalnej Siedleckiej.

Wraz z pierwszą niedzielą Adwentu wchodzimy w Kościele w nowy rok liturgiczny. Czy zawsze tak było?

Rok liturgiczny nie od początku miał taki kształt jak obecnie; kształtował się przez wieki. Adwent do kalendarza liturgicznego wszedł stosunkowo późno, bo dopiero w VI w., i nie od razu umiejscowiony był na początku roku liturgicznego. Co więcej - przynajmniej do X-XI w. początek roku liturgicznego przypadał w różnych krajach w różnych terminach: w Niemczech - w Boże Narodzenie (aż do XVI w.), we Włoszech - 25 marca, w dniu zwiastowania, czyli wraz z początkiem ziemskiego życia Chrystusa, we Francji aż do XV w. rozpoczynał się w Wielkanoc, a w Cesarstwie Bizantyjskim - 1 września.

Rozmowa z o. dr. Jerzym Szyranem OFMConv, wykładowcą teologii moralnej, autorem książki „Traktat o modlitwie Jezusowej”.

Proszę Ojca, czym jest modlitwa Jezusowa? Mówi się o niej „modlitwa serca” lub „modlitwa nieustanna”... Na czym polega jej wielkość? Żeby zrozumieć sens tej modlitwy, trzeba spojrzeć nieco w przeszłość i wczuć się niejako w sytuację pierwotnego chrześcijaństwa, które zadawało sobie pytanie o słowa św. Pawła mówiące o modlitwie nieustannej (por. 1 Tes 5,17). Jak się modlić bez ustanku? A co z pracą i czynnościami życiowymi? Odpowiedzi było wiele, ale właśnie ojcowie pustyni wypracowali tzw. modlitwę krótkich formuł, których jądrem było imię Jezus.

Rozmowa z ks. prof. Piotrem Tomasikiem, koordynatorem Biura Programowania Katechezy przy Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski.

W debacie publicznej, zwłaszcza przed wyborami, mocno akcentowany był pomysł usunięcia religii ze szkół i wyrzucenie jej poza system oświaty publicznej. Co ma w sobie ten przedmiot, że jest aż taką solą w oku niektórych środowisk? To gra pod publiczkę, której celem jest i była, zwłaszcza przed wyborami, chęć wzbudzenia antyklerykalnej fali. Zresztą postulaty te stanowią kalkę tego, co słyszeliśmy w okresie komunizmu - najpierw po 1945 r., potem 1956 r. Te argumenty padały również w 1990 r., kiedy religię wprowadzono do szkół. Miał się wówczas przetoczyć przez placówki oświatowe armagedon nietolerancji.

Rozmowa z o. Filipem Buczyńskim OFM, franciszkaninem, psychoterapeutą, założycielem i prezesem Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia.

Śmierć to coś, czego wszyscy się boimy. Czy pracując w takim miejscu, jakim jest hospicjum, można się z nią oswoić?

Głównym tematem w hospicjum paradoksalnie jest życie, promowanie go - przy świadomości, że ostatnią częścią tego życia jest przejście przez bramę śmierci do nowego życia. Chodzi też o to, by spełniać marzenia: czasami bardzo banalne i proste, a czasami wymagające wysiłku i trudu. Troszczymy się także o cnotę nadziei. w której następuje przejście z jednego życia do drugiego. Bardzo ważnym, bezcennym jest, aby podjąć się trudu i wysiłku zrobienia wszystkiego, co po ludzku można zrobić.

Rozmowa z dr. Rafałem Leśkiewiczem, rzecznikiem prasowym Instytut Pamięci Narodowej.

Po wyborach z ust polityków opozycji zaczęły padać słowa o konieczności likwidacji wielu instytucji, w tym Instytutu Pamięci Narodowej. Michał Szczerba powiedział: „Budżet IPN na 2024 r. trzeba drastycznie zmniejszyć, ograniczając go do zadań ustawowych. (…) Koniec z taką absurdalną polityką historyczną PiS”. Dziwi to Pana?

IPN już wielokrotnie stawał się przedmiotem polemik i dyskusji politycznych. W zasadzie od samego początku naszego funkcjonowania byliśmy solą w oku postkomunistycznych partii politycznych. Na samym początku - jeszcze za rządów SLD - Instytut w ogóle miał problem z utrzymaniem swojego istnienia.

Rozmowa z prof. Aleksandrem Bańką, świeckim delegatem z Polski na Synod o synodalności „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja”.

29 października zakończyła się pierwsza sesja XVI Synodu Powszechnego zwołanego przez papieża Franciszka, w której uczestniczył Pan jako jeden z pięciu świeckich reprezentantów Europy. Na czym polegała Pana rola?

W gronie zaproszonych byli uczestnicy synodu mający prawo głosu w małych grupach i na forum oraz eksperci teologiczni, którzy brali udział w części prac, ale bez prawa głosu. W tej pierwszej grupie obok biskupów i kardynałów byli też świeccy czy też osoby niebędące biskupami, a zaproszone na synod z innego klucza, tak jak ja - jeden z pięciu świeckich reprezentantów Europy. Naszą rolą była pomoc w rozeznawaniu, czyli rozmowa, dialog, słuchanie, wypowiadanie swoich argumentów.

Rozmowa z ks. Piotrem Śliżewskim, autorem książki pt. „Śmierć. Nowy początek”, pomysłodawcą filmu o kapłaństwie „Powołany” oraz założycielem portali ewangelizuj.pl i gregorianka.pl.

Wielu ludzi boi się śmierci - zarówno swojej, jak i momentów, kiedy odchodzą nasi najbliżsi. Czy można się do tej myśli „przyzwyczaić”? A może w jakiś sposób rozbroić te lęki? Śmierć to zawsze koniec. A co gorsza - koniec tego, co znamy i do czego się przyzwyczailiśmy. Dlatego zawsze pozostawia po sobie pustkę i ból. Nawet wtedy, gdy jesteśmy głęboko wierzący, śmierć każe nam się zmierzyć ze stratą. Jednak dzięki nadziei i wierze w miłosiernego Boga możemy trudne doświadczenia przepracować i w miejsce powstałej po odejściu kogoś bliskiego wyrwy wypracować nowy, lepszy i piękniejszy kontakt z wszechmogącym Bogiem.

O św. Wawrzyńcu z Brindisi (1559-1619) - jednej z najwybitniejszych postaci kontrreformacji, generale zakonu kapucynów, mistyku, który wsławił się odprawianiem najdłuższych Mszy św. znanych historiografii - w rozmowie z o. Wawrzyńcem Marią Waszkiewiczem, autorem książki „Bosy Generał”.

Doktor Apostolski, kaznodzieja i misjonarz, dyplomata i wojownik, sługa Maryi i mistyk odprawiający najdłuższe Msze św. znane historii - głosi podtytuł książki „Bosy Generał”. Opowieść autorstwa Ojca o św. Wawrzyńcu z Brindisi liczy aż 600 stron! Skąd pomysł, by współczesnemu czytelnikowi przybliżyć postać świętego z przełomu XVI i XVII w.? Gilbert K. Chesterton powiedział, że dobra historia zasługuje na to, by ją opowiedzieć - a życie tego świętego jest dobrą historią.

Rozmowa z s. Anną Czajkowską ze Zgromadzenia Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych, moderatorką Apostolstwa Pomocy Duszom Czyśćcowym.

Według nauki Kościoła katolickiego po śmierci dusza ludzka trafia do nieba lub do piekła. Przejściowo może też znaleźć się w czyśćcu, czyli miejscu, gdzie musi odpokutować grzechy. Jaka jest jego natura?

Żeby zrozumieć czyściec, trzeba mieć oczy zwrócone na Jezusa. Bez Niego i Ewangelii nie pojmiemy, czym jest ta rzeczywistość. Nie pomogą nam w tym nawet prywatne objawienia świętych lub błogosławionych, ponieważ są to ich osobiste doświadczenia, które przeszły przez mózg danego człowieka i filtr czasów. Wizje czyśćca np. średniowiecznych mistyków różnią się od tych, które miał św. o. Pio. On nie opisuje duszy czyśćcowej w taki sam sposób, jak św. Małgorzata Alacoque, św. Metchylda czy św. Gertruda, które żyły w innych epokach i kształtowała je odmienna rzeczywistość. Do współczesnych Jezus przemawia innym językiem.

O możliwych scenariuszach politycznych po wyborach do parlamentu mówi socjolog prof. Henryk Domański z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.

Wyniki wyborów z 15 października nie dały jasnego rozwiązania. Jakie są możliwe scenariusze stworzenia rządu?

Najbardziej prawdopodobne jest powołanie rządu przez tzw. opozycję, ponieważ wszystko wskazuje, że są oni skłonni podjąć się takiej misji. Nie było to takie oczywiste przed wyborami, na co zresztą liczyli zarówno elektorat, jak i liderzy PiS-u. Drugi scenariusz zakłada narastanie rozbieżności w ramach koalicji KO, Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy w ciągu najbliższych dni i rozpad tego aliansu - wtedy powstaje rząd Zjednoczonej Prawicy. Trzeci natomiast, perspektywiczny: powstaje rząd koalicyjny kierowany przez Donalda Tuska, rodzą się problemy związane z konfliktem interesów partii wchodzących w jego skład - na różnych polach, np. stosunku do aborcji, kwestii światopoglądowych, walki z nierównościami lub polityki socjalnej - i zachodzi konieczność przyspieszonych wyborów.