Historia warta przypomnienia
Wystawa ukazuje wkład strażaków z Kotunia, jednocześnie żołnierzy POW, w odzyskanie niepodległości przez Polskę w listopadzie 1918 r. i dalszą walkę w jej obronie, a także wkład pracy dla Polski w ramach Związku Peowiaków. Jej uroczyste otwarcie miało miejsce 18 listopada 2018 r. i połączone było z bogatym programem. Zarówno przebieg otwarcia wystawy, jak też zgromadzone dokumenty, zdjęcia i pamiątki zostały omówione w starannie opracowanym informatorze, który ukazał się w bieżącym roku, a opracowany został przez Zbigniewa Todorskiego, kierownika Muzeum Pożarnictwa. W październiku 1914 r. działającą w Siedlcach organizację strzelecką przekształcono w POW, a w listopadzie przybył do Siedlec Aleksander Miedziński z zadaniem utworzenia tu Komendy Okręgu II POW. Instruktor tegoż okręgu - mieszkający w Zofinowie pod Kotuniem Aleksander Kostrzewski, w 1915 r. przystąpił do organizowania oddziału POW na terenie ówczesnej gminy Żeliszew.
1 stycznia 1916 r. w Kotuniu została utworzona komenda lokalna POW z oddziałem liczącym 18 zaprzysiężonych żołnierzy. A. Kostrzewski „Bohun” był komendantem lokalnym do 17 kwietnia 1918 r. Następnie do 11 listopada 1918 r. funkcję tę pełnił Józef Wyrzykowski. Do października 1918 r. oddział POW w Kotuniu rozrósł się do 51 zaprzysiężonych żołnierzy, w tym osiem to kobiety. Posiadał dwa plutony i trzeci w trakcie organizacji oraz sekcję żeńską. Współpracowało z nim ok. 30 osób.
POW i konspiracja
Wystawa zorganizowana w muzeum w Kotuniu podzielona jest na dwie części. W tej zatytułowanej „Oni sięgnęli po wolność” pokazani zostali ludzie i dokumenty obrazujące działalność konspiracyjną oddziału POW w Kotuniu. Znalazły się tutaj zdjęcia komendantów, dowódców plutonów i żołnierzy POW oraz łączniczki Janiny Woźniak i Florentyny Godlewskiej prowadzącej punkt kontaktowy w miejscowym sklepie. Są też zdjęcia żołnierzy POW w mundurach Wojska Polskiego, w większości 22 Pułku Piechoty w Siedlcach utworzonego 25 listopada 1918 r. W gablocie pod fotografiami zaprezentowane zostały legitymacje z działalności w Związku Peowiaków i odznaczenia, jakie otrzymali za udział w walce o niepodległość Polski.
Pod szyldem SOO
Eksponaty zaprezentowane w części zatytułowanej „Zdjęcia i dokumenty Straży Ogniowej Ochotniczej w Kotuniu” stanowią dowody działalności żołnierzy POW w Kotuniu w ramach zorganizowanej w maju 2018 r. Straży Ogniowej Ochotniczej, której celem było zakonspirowanie działalności niepodległościowej. Znaleźć można tutaj m.in. zdjęcie organizatora straży Józefa Wyrzykowskiego, komendanta lokalnego od 18 kwietnia 1918 r., i kilku innych strażaków oraz Heleny Ruszowskiej, aktorki teatru amatorskiego wystawiającego sztuki patriotyczne. Tutaj także umieszczono stuletnie dokumenty, jak rachunek za sikawkę ręczną przenośną zakupioną w Fabryce Maszyn Rzewuski i Spółka w Warszawie. W gablocie pokazana została m.in. książka skarbnika SOO z 1918 r. oraz publikacje nt. dziejów OSP i POW wydane w 2018 r.
Na wystawie zaprezentowano także medal pamiątkowy wykonany z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 r. Jego awers upamiętnia komendanta lokalnego POW w Kotuniu, a zarazem organizatora straży ogniowej w 1918 r. – J. Wyrzykowskiego, zaś rewers – setną rocznicę rozbrojenia Niemców przez żołnierzy POW.
Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu jest czynne od wtorku do soboty, w godz. 10.00-16.00. Grupy zorganizowane należy zgłaszać wcześniej telefonicznie, dzwoniąc pod nr tel.: 25-641-44-40 lub 606-985-413. Ceny biletów: normalny – 4 zł, ulgowy – 2 zł.
LI