150 lat temu w naszym regionie urodził się prof. Ignacy Chrzanowski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykładowca, który potrafił rzucić na kolana audytorium, autor słynnej Historii literatury niepodległej Polski. Co wiemy o człowieku, którego dziecięce lata upłynęły na Podlasiu?

Był synem ziemian Bolesława i Heleny z Dmochowskich; dalekie pokrewieństwo łączyło go z Joachimem Lelewelem i Henrykiem Sienkiewiczem. Na świat przyszedł 5 lutego 1866 r. w miejscowości Stok, obecnie znajdującej się w granicach gminy Ulan-Majorat w powiecie radzyńskim.

Kilka dni temu w obszernym wywiadzie udzielonym niemieckiemu dziennikowi Tagesspiegel poeta i pisarz Adam Zagajewski ocenił rządy prawicy. Przedstawiany jako jeden z najwybitniejszych żyjących polskich poetów (co jest - zdaje się - mocną naciąganą tezą) naszkicował wypełniony po brzegi grozą obraz Polski po przejęciu władzy przez PiS.

Horrendum Zagajewskiego można porównać chyba tylko do sytuacji nazistowskich Niemiec przed 1939 r. Ukradziono nam nasz kraj! - rozpaczał, a co gorsza zrobił to demokratycznie wybrany rząd. Nie zabrakło diagnozy rzekomych podziałów na część liberalną, która cieszy się z postępu, oraz na tę, która broni przeszłości.

W nastrojowej scenerii XVII-wiecznego dworu starosta, nauczyciele i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych prowadzonych przez powiat recytowali wybrane fragmenty Chłopów Władysława St. Reymonta. Była to jednocześnie prapremiera rozpoczęcia działalności Powiatowego Centrum Kultury i Promocji.

Inicjatorem przedsięwzięcia był starosta Marek Chciałowski. On też rozpoczął czytanie Chłopów od scenki przedstawiającej powrót Boryny od wójta i medytowanie po drodze nad losem wdowca. Po gospodarzu powiatu w role narratorów i bohaterów powieści W.S. Reymonta wcielali się uczniowie szkół, których organem prowadzącym jest powiat garwoliński.

Ręcznie haftowane kartki, stojące i wiszące obrazki, stroiki... Do tego obrusy i serwetki, a nawet stroje ludowe dla dorosłych i dzieci. Wszystko to jest dziełem Elżbiety Dębińskiej z Turowa, szefującej miejscowemu Kołu Gospodyń Wiejskich.

Jak wyjaśnia pani Elżbieta, inspiracją do powstania prac było Powiatowe Spotkanie Twórców Wsi w Kąkolewnicy w 2006 r. - W tym czasie w Turowie zawiązał się zespół śpiewaczy Niezapominajki, który uświetnił je występem. Panie wystawiały wtedy swoje prace, m.in. firanki, hafty i różnego rodzaju rękodzieło. Pomyślałam: Dlaczego nie ja? Przecież też potrafię - wspomina.

Siostra Łucja mówiła, że stanowi największą broń, Ojciec Pio określał go mianem bicza na demony, a Leon XIII najdoskonalszą formą modlitwy. W Polsce właśnie powstaje film opowiadający o sile Różańca.

Choć nam, Polakom, jest szczególnie bliski, modlą się na nim miliony ludzi z całego świata. Za jego pomocą od wieków dokonują się cuda. Tak jak np. podczas bitwy pod Chocimiem w 1621 r., w trakcie której to właśnie moc Różańca, który odmawiali Polacy, odparła atak Turków. Czy w 1920 r., kiedy doszło do zatrzymania bolszewików pod Warszawą. Te cuda dokonują się także dziś, na wszystkich kontynentach.

Wystawili Go na pośmiewisko, wywyższyli, żeby był jeszcze bardziej widoczny, drwili nawet wtedy, gdy umierał, ale ich wysiłek przyniósł odwrotny skutek. Skazaniec z Golgoty nigdy nie został zapomniany.

Miliardy ludzi uznały Jezusa za swego Pana i Zbawiciela. Zachwycili się Nim do tego stopnia, że nie wahali się powierzyć Mu swoje życie. Stało się tak, jak obiecał - kiedy umarł najtragiczniejszą śmiercią świata, wszystkich pociągnął ku sobie. Jego krzyż połączył ziemię z niebem. Mimo swej grozy, bo nie był przecież piękny i złoty, ale twardy, drewniany i oblany niewinną krwią, stał się najwspanialszym ołtarzem świata.

To, co skryte we mgle lub dymie, bywa często niewiadomą. Czasem oczekiwaną i przewidywalną, czasem całkowicie zaskakującą, obcą, a bywa że i dramatyczną.

Trochę ponad dwa lata temu kijowski Majdan, okryty czarnym dymem palonych opon, był sceną dramatycznych wydarzeń. Wielu obywateli Ukrainy - i nie tylko - zadawało sobie wtedy pytanie: co z tego wyniknie? Z tego, co nazywano ukraińską wiosną i Euromajdanem, i co było dla wielu narodową rewolucją na rzecz zjednoczenia z Europą.

Któż z nas nie zna wymienionego w tytule określenia? Zgodnie z wieloma definicjami wyraża ono pragnienie, aby życie poszczególnych członków społeczności USA było coraz lepsze, bogatsze i pełniejsze, dając każdemu według zdolności możliwość osiągnięcia sukcesu, niezależnie od klasy społecznej i miejsca urodzenia.

Jim Cullen w swojej pracy The American Dream: A Short History of an Idea that Shaped a Nation (Krótka historia idei, która ukształtowała naród) określa ten paradygmat jako naczelną ideę państwa amerykańskiego. Przez dziesiątki lat XIX i XX w., a także i dzisiaj, rzesza ludzi pokonywała wiele trudności, aby na amerykańskim gruncie urzeczywistniać swoje marzenia o lepszym życiu.

Autorka książki pt. Jabłoń w historii i wspomnieniach Ada Ukalska napisała: Represje Rosjan wobec katolików ciągle się pogłębiały, unitom przybywało cierpień. W roku 1875, kiedy ludzi ogarnęła beznadzieja, w Jabłoniu miało miejsce dziwne zjawisko jabłoński cud.

Wg opowieści Zofii Lisieckiej jedna wersja jest taka: w Jabłoniu mieszkał z rodzicami niewidomy chłopczyk. Pewnego słonecznego dnia dziecko wyprowadzono na dwór. Chłopczyk popatrzył w stronę drogi i krzyknął: Mamo, jaka piękna pani stoi na polu i uśmiecha się do mnie.

Pochodzący z Białej Podlaskiej historyk Mariusz Bechta został uhonorowany przez prezydenta Andrzeja Dudę Złotym Krzyżem Zasługi za pielęgnowanie pamięci o najnowszej historii Polski.

Prezydenckim odznaczeniem symbolicznie zamykam ponad 20 lat mojej młodzieńczej fascynacji podziemiem antykomunistycznym na Podlasiu. Jako student historii na Uniwersytecie Warszawskim pomagałem żołnierzom NSZ w Siedlcach zorganizować sesję popularno-naukową we wrześniu 1996 r., na której wybrzmiała publicznie prawda o podziemiu narodowym.